همه چیز درباره ی واکسن پنجگانه (پنتاوالان)

تعداد بازدید : 14834
تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۱۶
3.75
ايمن سازی يكي از شناخته شده ترين وموثرترين روش پيشگيری از بيماريهای دوران كودكی است . در 30 سال گذشته پس از آغاز برنامه توسعه ايمن سازی (EPI)، دستاوردهای مهمي در جهت پيشگيری و كنترل بيماريهای قابل پيشگيری با واكسن و ارتقای سلامت كودكان در كشورمان حاصل شده است . در حال حاضر کلیه کودکان کشور علیه بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه، کزاز فلج اطفال، سرخک ، سرخجه، اوریون، سل و هپاتیت B واکسینه می شوند. بیماریهای سرخک، سرخجه مادرزادی، کزاز نوزادی درمرحله حذف قرار دارند، 14 سال است که کشور عاری از بيماری فلج اطفال است و بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه و اوریون کنترل شده اند.

پنتاوالان چیست یا پنج گانه (DTP-HepB-Hib)


واکسن پنتاوالان باعث حفاظت کودک علیه پنج نوع بیماری تهدید کننده زندگی  می شود . یعنی بیماری های زیر :

  • دیفتری 
  • سیاه سرفه 
  • کزاز 
  • هپاتیت "ب"
  • هموفیلوس آنفولانزا نوع "ب"

واکسن پنتاوالان باعث حفاظت کودک علیه پنج نوع بیماری تهدید کننده زندگی  می شود

 

هموفیلوس آنفولانزا نوع ب  چیست ؟

هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب یک باکتری است که موجب عفونت های شدید، از جمله مننژیت باکتریایی (التهاب غشایی که نخاع و مغز را پوشانده و محافظت می کند، این بیماری بسیار خطرناک و کشنده است)، پنومونی(عفونت ریه ها)، سپتی سمی(انتشار باکتری بیماری زا در خون)، آرتریت سپتیک(عفونت چرکی مفصل) و التهاب اپی گلوت( التهاب اپی گلوت یعنی ناحیه اطراف تارهای صوتی و انسداد مجاری هوایی) می شود و با  Hibکه حروف مخفف ابتدای نام آن است نشان داده می شود.
باکتری هموفیلوس آنفولانزا از طریق قطرات بزاق کودکی که سرفه یا عطسه می کند از یک کودک به کودک دیگر سرایت پیدا می کند همچنین بین کودکانی که اسباب بازی های مشترک دارند. 
این بیماری بیشتر در کودکان زیر پنج سال موجب بیماری می شود اما کودکان 4_18 ماهه بیشتر از همه در معرض خطرند.تا پنج سالگی بیشتر کودکان آنتی بادی علیه بیماری را در بدن خود می سازند لذا شدت بیماری در بالغین و کودکان بزرگتر از پنج سال غیر معمول است. 
هر ساله حدود 200 هزار کودک زیر پنج سال در دنیا به علت ابتلا به هموفیلوس آنفولانزا می میرند. کودکانی که بعد از ابتلا به بیماری زنده می مانند اغلب به طور دائم فلج می شوند یا نا شنوا شده یا دچار آسیب مغزی می شوند. 

مزایای واکسن پنتاوالان 

هر چند دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTP) و هپاتیت ب قبلاً جزء برنامه جاری ایمن سازی کودکان بوده اند و قبل از ورود واکسن پنتاوالان به سیستم دستورالعمل کشوری ، در ماههای 2 و 4  و 6 و هر بار در 2 ناحیه از بدن تزریق می شدند ، اما واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب Haemophilus Influenza type b(Hib)‌ جز پنجم این واکسن است و با ورود پنتاوالان  فقط یک تزریق در ماه های ذکر شده (2-4-6) صورت میگیرد .بنابراین تعداد تزریق کم شده ، اما سطح ایمنی بالاتر رفته است . 

عوارض واکسن پنتاوالان

دریافت واکسن پنج گانه پنتاوالان موجب واکنش های شدید نمی گردد، اگرچه همانند واکسن سه گانه، عوارض خفیفی مانند قرمزی، تورم، درد محل تزریق و تب ممکن است رخ دهد. این علائم معمولاً همان روز دریافت واکسن بروز می کنند و یک تا سه روز بعد از بین می روند. برای تسکین این علایم همانند واکسن سه گانه اقدام می شود. در موارد نادر که عمدتا مربوط به جزء سیاه سرفه می باشد ممکن است تب شدید، آنسفالوپاتی، تشنج و..... ایجاد شود.

 

عوارض واکسن پنتاوالان


درباره ی پنتاوالان باید بدانید : 

واکسن مایع است و نیازی به ترکیب ندارد .فقط قبل از تزریق باید ویال به آرامی و بخوبی تکان داده شود تا یکنواخت شود.
- نیم میلی لیتر به صورت عضلانی عمیق تزریق می شود.
- محل تزریق در ناحیه قدامی خارجی ران می باشد. 
- تزریق واکسن پس از سه سالگی در عضله دلتوئید بازو انجام می شود.

گروه سنی واجد شرایط دریافت واکسن پنتاوالان:

  • حداقل سن دریافت واکسن 6 هفتگی و در برنامه ایران از 2 ماهگی شروع  می شود. بعد از 5 سالگی توصیه نمی شود (مگر در گروه پر خطر )
  • به دلیل جزء  سیاه سرفه، از 7 سالگی به بعد ممنوع است.


مراقبت های بعد از تزریق واکسن پنتاوالان 

در روز اول تزریق واکسن پنتاوالان یخ را در کیسه فریز گذاشته و دور آن را با حوله بپوشانید و روی محل تزریق واکسن پنتاوالان چند ثانیه قرار داده و بردارید. این کار را در طی روز اول چند بار انجام دهید.
 از فردای آن روز باید کمپرس گرم کنید یعنی حوله را کمی گرم کرده و روی محل تزریق قرار دهید. 

ممکن است کودک بعد از تزریق واکسن پنتاوالان تب کند:

 نگران نباشید کافیست. دو برابر وزن کودک به او قطره استامینوفن بدهید مثلا برای کودک پنج کیلویی ده قطره استامینوفن.
 کودک را تن شویه کنید و محیط خانه را خنک نگهدارید تا تب کودک پایین بیاید .
ولی اگر تب بیش از دو روز بعد از تزریق واکسن ادامه پیدا کرد حتما کودک را به مرکز بهداشت ببرید و در زمان واکسیناسیون بعدی یادآوری کنید که دفعه قبل کودک شما بیش از دو روز تب مقاوم داشت.
 اگر تا 72 ساعت یا طی سه روز بعد از تزریق کودک شما تشنج کرد حتما به پزشک مراجعه کنید و به مرکز بهداشت اطلاع دهید و در هنگام واکسیناسیون بعدی این موضوع را یادآور شوید.  دو روز تب کرده بود. 

موارد منع مصرف واکسن پنتاوالان


موارد منع مصرف واکسن پنتاوالان:

  • حساسیت شدید به دز قبلی واکسن
  • در صورت بروز عوارض شدید منتسب به جزء سیاه سرفه ، در نوبت بعدی واکسیناسیون ، واکسن دوگانه خردسالان + واکسن هپاتیت B +واکسن Hib   (سه واکسن مجزا )تزریق می شوند.
  • سابقه خانوادگی پیامد نامطلوب ایمن سازی  منع دریافت واکسن نیست ( بجز پیامد مرتبط با نقص ایمنی مادرزادی )
  • سابقه خانوادگی تشنج منع دریافت واکسن نیست .
  • بیماری کنترل شده عصبی  مانند صرع تحت درمان،  بیماری عصبی غیر پیشرونده مانند CP و تاخیر تکاملی منع دریافت واکسن نیست .
  • در موارد سابقه شخصی اخیر تشنج، واکسیناسیون تا زمان رد بیماری پیشرونده عصبی به تعویق می افتد.
  • در موارد بیماری حاد متوسط تا شدید، با یا بدون تب، واکسیناسیون تا زمان بهبودی حال عمومی کودک به تعویق می افتد.
  • ابتلا به سرماخوردگی،تب مختصر، اسهال دلیلی بر تعویق ایمن سازی نیست.
منبع :
نظرات کاربران
میزان اهمیت
ایمیل
توضیحات
ارسال

پاسخ سوالات بر اساس تاریخ پرسش سوال

فروردین 1403
چ پ ج ش ی د س
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031
یک زن وبسایت تخصصی بهداشت و سلامت زنان و مادران