خواننده عزیز این اطلاعات به تعدادی از سوالات شایع در مورد بیماری سرطان دهانه رحم پاسخ می دهدو مسلم است که جایگزین صحبت و مذاکره شما با پزشک نخواهد بود.
تست پاپ اسمیر چیست؟
سرطان دهانه رحم (سرویکس) از شایعترین سرطانها در خانمها خصوصاً در کشورهای جهان سوم میباشد. در كشورهای پیشرفته این سرطان به دلیل انجام تستهای غربالگری از نظر شیوع كاهش چشمگیری یافته است .بنابراین سرطان دهانه رحم و غربالگری آن حائز اهمیت فراوانی میباشد و نیاز به همكاری متخصصین زنان و پاتولویست(پزشک آزمایشگاه) دارد.
از آنجاییكه سرطان دهانه رحم به آهستگی پیشرفت میكند چنانچه خانمها تحت مراقبتهای منظم و معاینات ژینكولوژیك برنامهریزی شده قرار گیرند میتوان از این سرطان پیشگیری كرد.
تست پاپ اسمیر در طی معاینه لگن انجام میشود و وجود سلولهای غیرطبیعی در این تست هشداری مبنی بر وجود این بیماری باشد.
هدف اصلی این تست و پیگیریهایی كه بدنبال آن انجام میشود پیشگیری از تغییرات غیرطبیعی سلولهای دهانه رحم است كه در صورت عدم توجه ممكن است به سمت سرطان دهانه رحم پیشرفت نماید.
تست پاپ اسمیر كه به آن تست سرطان میگویند یك تستی است كه میتواند سلولهای دهانه رحم را بررسی و حالات غیرطبیعی آن را كه منجر به سرطان میشود را مشخص نماید.
توجه به این نكته حائز اهمیت است كه این تست سرطان دهانه رحم یا قسمت تحتانی رحم را مشخص میكند و لزوماً در مورد سرطان اندومتر (رحم) پیشگویی كننده نمیباشد. لذا در موارد و شرایط خاص كه پزشك لازم میداند علاوه بر تست پاپ اسمیر، بیوپسی اندومتر نیز انجام میشود كه این امر جهت بررسی سلولهای داخلی حفره رحم میباشد و معمولاً در خونریزیهای غیرطبیعی رحم لازم است.
چه افرادی تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) را باید انجام دهند؟
تمام خانمهایی كه از نظر جنسی فعال هستند و سن بالاتر از 21 سال دارند. باید سالانه یك بار تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) را انجام دهند.
اگر شما جزء جمعیت پر خطر نباشید و سه سال متوالی تست طبیعی یعنی منفی داشته باشید می توانید فواصل زمان انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم ) را افزایش دهید.(مثلا هر سه سال یک بار)
خانمهای پرخطر شامل موارد زیر می باشند:
- * زنانی كه رابطه تك همسری ندارند و یا اینكه همسر آنها شركای متعدد جنسی داشته باشد.
- *خانمهایی كه زگیلهای تناسلی و یا عفونتهای منتقله از راه جنسی دارند.
- * خانمهایی مبتلا به HIV
- * خانمهای سیگاری
- *خانمهای نازا یا آنهایی که به هر دلیلی اصلا زایمان نداشته اند
- *پایین بودن سن ازدواج
- *در 10 درصد موارد هم ژنتیک
- نكات قبل از انجام تست
- * در طی دو روز قبل از انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) از ژل، كرم و داروهای واژینال استفاده نشود.
- * تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) نباید در زمان خونریزی پریود انجام شود.
- * تا 24 ساعت قبل تماس جنسی نداشته باشد.
- *بهتر است این تست در فاصله روزهای 18-12 سیكل قاعدگی انجام شود.
- *انجام پاپ اسمیر در 3ماهه اول حاملگی بلامانع است.در حاملگی دو هفته بعد از اولین روز آخرین
- قاعدگی(روز 16-18 سیکل)بهترین زمان برای گرفتن پاپ اسمیر است.
- *انجام پاپ اسمیر باید حداقل 8هفته بعد از زایمان باشد.
- *انجام پاپ اسمیر مجدد باید با فاصله زمانی بیشتر از 8هفته از پاپ قبلی باشد.
- *بعد از هیسترکتومی توتال(رحم و سرویکس برداشته می شوند)ولی بعد از هیسترکتومی توتال(که
- سرویکس باقی گذاشته می شود)باید پاپ اسمیر انجام شود.
روش انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم)
تست پاپ اسمیر در حال حاضر به دو صورت در ایران انجام می شود:
1. روش سنتی پاپ اسمیر : که در روش سنتی تست پاپ اسمیر ترشحات و سلولهای دهانه ی رحم توسط اسپچولا یا براش (چوبی یا پلاستیکی) برداشته شده و روی لام شیشه ای قرار داده می شود. سپس نمونه با فیکساتور ، فیکس شده و جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود.هزینه ی این روش کمتر است .اما امکان خطا در این روش بیشتر است .(شماره 3 در شکل )
2. روش پاپ اسمیر لیکویید_بیس (بر پایه مایع ) که در آن سلولها توسط یک براش پلاستیکی برداشته شده و داخل یک قوطی مایع مخصوص ریخته شده و به آزمایشگاه منتقل می شود. در آزمایشگاه توسط دستگاه مخصوصی رنگ آمیزی و چیده شده و توسط پاتولوژیست تفسیر می شود. این روش پرهزینه تر است . اما از دقت و صحت بسیار بالاتری برخوردار است.(شماره 4 در شکل)
توجه
باید توجه داشته باشید كه تست پاپ اسمیر فقط حضور سلولهای غیرطبیعی را نشان میدهد و جهت تشخیص قطعی در مواردی كه پزشك شما لازم میداند انجام كولپوسكوپی و بیوپسی ضروری است.
در طی این تست دهانه رحم شما با بزرگنمایی مشاهده خواهدشد و پزشك میتواند از مناطق مشكوك به بدخیمی بیوپسی (تكه برداری) نماید.
كولپوسكوپی را میتوان در مطب پزشك بدون نیاز به بیهوشی ظرف 10 تا 15 دقیقه انجام داد.
درد و ناراحتی كه در سیر بیوپسی ایجاد خواهد شد به اندازه دردهای زمان پریود (قاعدگی) میباشد.
بر طبق جواب كولپوسكوپی بیوپسی پزشك مسیر بعدی درمان و چگونگی پیگیری شما را مشخص خواهد نمود.
جهت ارسال نمونه پاپ اسمیر به پاتولوژی باید:
- مشخصات کامل بیمار شمال نام و نام خانوادگی،نام پدر،سن
- تاریخ نمونه گیری
- اولین روز آخرین قاعدگی
- محل تهیه پاپ اسمیر(واژینال-سرویکال)
- تعداد حاملگی-تعداد حاملگی هایی که به هفته 20 یا بعد از آن رسیده است.
- سابقه هیستولوژی غیر طبیعی
- درمان های قبلی انجام شده
- وضعیت هورمونی:شیر دهی،یائسگی،مصرف داروی هورمونی
- تاریخ آخرین آزمایش پاپ اسمیر
- روش جلوگیری
- سابقه جراحی(هیسترکتومی،کورتاژ،سزارین،سایر جراحی ها)
- در جواب پاپ اسمیر موارد زیر ذکر می شود:
- شرایط هورمونی بیمار(نمونه با سن بیمار تطابق دارد یا خیر)
- نمونه گرفته شده کافی است یا خیر
- بیمار عفونت دارد یا خیر
- بیمار انگل دارد یا خیر
- واکنش های پوششی انجام شده یا خیر؟مثلا متاپلازی گردن رحم دیده می شود یا خیر
- وجود یا عدم وجود سلول های نامشخص(در صورت وجود سلول های نامشخص،3ماه دیگر مجددا پاپ اسمیر گرفته می شود)
سن شیوع سرطان دهانه رحم:
شایعترین سن ابتلا به سرطان دهانه رحم دهه سوم تا پنجم زندگی زنان می باشد (بعد از 40 سالگی شیوع بیشتری دارد ) اما در زنانی كه در سنین كمتر از 16 سال ازدواج كرده اند و یا بیش از یكبار ازدواج كرده اند شانس ابتلا به سرطان رحم در سنین كمتر از دهه سوم زندگی افزایش می یابد.
معاینه لگن و پاپ اسمیر بهترین راه تشخیص هستند.
تست پاپ اسمیر یك تست غربالگری برای تشخیص سرطان دهانه رحم است که به تشخیص بموقع و در نتیجه درمان مناسب و موفقیت آمیز سرطان دهانه رحم كمك می كند.این آزمایش دركلیه خانمهای ازدواج كرده اعم از همسردار، مطلقه و بیوه كه در سنین باروری می باشند به صورت مرتب هر سال بایستی انجام شود.