دوستاکسل-Docetaxel

موارد مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

الف) درمان سرطان پيشرفتة موضعي يا متاستاتيك سينه، بعد از شکست رژيم شيمي‌درماني قبلي.
ب) درمان کمکي بعد از جراحي سرطان سينه قابل جراحي با درگيري گره‌هاي لنفاوي:
پ) سرطان پيشرفته موضعي يا متاستاتيک ريه با سلولهاي بزرگ بعد از شکست رژيم درماني با پايه پلاتين(تک درماني).
ت) سرطان پيشرفته موضعي غيرقابل جراحي ريه با سلولهاي بزرگ در بيماراني که قبلاً سيس‌پلاتين دريافت نکرده‌اند.
ث) سرطان پروستات متاستاتيک غير وابسته به آندروژن به همراه پردنيزون.
ج) آدنو کارسينوم معده.

مکانیسم اثر دوستاکسل (Docetaxel)

مکانيسم اثر اثر ضد نئوپلاسم: دوستاكسل با انقطاع شبكه ميكروتوبولي سلولها، كه براي فعاليت‌هاي ميتوتيك و بين مرحله‌اي سلولي ضرورت اساسي دارد، اثر خود را اعمال مي‌كند.

موارد منع مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

سابقة حساسيت مفرط شديد به دارو و يا ساير داروهايي كه با پلي‌سوربات 80 فرموله مي‌شوند، تعداد نوتروفيل كمتر از /mm3 1500 يا در بيماران با نارسايي شديد کبدي، سطوح بيلي‌روبين بالاتر از حد نرمال، AST/ALT 5/1 برابر حد نرمال به همراه آلکالين فسفاتاز 5/2 برابر حد نرمال. موارد احتياط: مواردي از واكنش‌هاي جلدي مانند اريتم و پوسته‌ريزي به دنبال مصرف دارو گزارش شده است که نياز به کاهش دوز دارد. سندرم تجمع مايع به صورت پلورال افيوژن، آسيت، ادم و افزايش وزن (5-2 کيلوگرم) خود را نشان مي‌دهد، گزارش شده است. اين عارضه با دوزهاي بيشتر از mg/m2 400 به شدت افزايش مي‌يابد. جهت جلوگيري از اين عارضه پيش‌‌درماني با کورتيکواستروئيدها لازم است، بخصوص اگر دگزامتازون يک روز قبل از دارو شروع شود. واكنش‌هاي حساسيتي شديد شامل راش، افت فشارخون، برونکواسپاسم يا آنافيلاکسي ممکن است رخ دهد. فلاشينگ و واكنش‌هاي خفيف پوستي نيز گزارش شده است. پيش درماني با کورتيکواستروئيدها اين عارضه را کاهش مي‌دهد. در صورت بروز عوارض نورو سنسوري شديد (پارستزي، ديستزيا، درد) کاهش دوز و در صورت ادامه عوارض قطع لازم است. بيماران با تعداد نوتروفيل کمتر ازcells/mm3 1500 نبايد دارو را دريافت کنند. نوتروپني عارضه محدود کننده دارو است، ولي به ندرت باعث تأخير درمان مي‌شود. استفاده از GCSF قبل از شروع دارو لازم نيست. بيماران با آنزيمهاي افزايش يافته، اپيزودهاي بيشتر از نوتروپني و موارد عفونت بيشتري را تجربه مي‌کند. جهت کاهش عوارض بهتر است تاکسان‌ها قبل از مشتقات پلاتين تجويز شوند. بيماران با اختلال عملکرد کبدي و کساني که دوزهاي بالاتر دريافت مي‌کنند، بيماران با سرطان ريه با سلولهاي بزرگ و سابقه قبلي درمان با مشتقات پلاتين که دوزهاي بالاتر از mg/m2 100 از دوستاکسول را دريافت کرده‌اند، احتمال مورتاليتي مربوط به درمان بيشتر است.

عوارض جانبی دوستاکسل (Docetaxel)

اعصاب مرکزي: پارستزي، ديس‌استزي، درد (از جمله احساس سوزش)، ضعف.
قلبي ـ عروقي: احتباس مايعات، كمي فشارخون، فلاشينگ.
دستگاه گوارش: التهاب مخاط دهان، تهوع، استفراغ، اسهال.
خون: كم‌خوني، نوتروپني، نوتروپني تب‌دار، كاهش فعاليت مغز استخوان (محدود کننده مقدار مصرف)، لكوپني، ترومبوسيتوپني.
پوست: آلوپسي، ضايعات ماكولي پا‌پولي، پوسته‌پوسته‌شدن، تغيير رنگ ناخن، اونيكوليز، درد ناخن، برافروختگي، بثورات پوستي.
عضلاني ـ اسکلتي: آرترالژي، درد کمر، ميالژي.
ساير عوارض: واكنش‌هاي حساسيت مفرط، عفونتها، احساس فشار در قفسه سينه، درد پشت، تنگي نفس، تب دارويي، لرز.

تداخل دارویی دوستاکسل (Docetaxel)

تداخل دارويي درصورت مصرف همزمان با تركيباتي كه CYP450 3A4 را تحريك يا مهار كرده يا توسط آن متابوليزه مي‌شوند، مانند سيكلوسپورين، ترفنادين، كتوكونازول، اريترومايسين و تروليندومايسين، ممكن است متابوليسم داستاكسل تغيير يابد. در صورت مصرف همزمان هر يك از اين داروها با داستاكسل احتياط شود.

مصرف دوستاکسل (Docetaxel) در بارداری

FDA طبقه بندی: D.

مصرف دوستاکسل (Docetaxel) در دوران شیردهی

به‌دليل خطر بروز واكنش‌هاي جانبي وخيم در شيرخوار، شيردهي در دوران مصرف اين دارو توصيه نمي‌شوند.

مقدار مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد دوستاکسل (Docetaxel)

1- بيماراني كه غلظت بيلي‌روبين آنها بيش از حداكثر غلظت طبيعي يا ALT يا AST بيش از 5/1 برابر حداكثر طبيعي و آلكالين فسفاتاز بيش از 5/2 برابر حداكثر طبيعي است، نبايد اين دارو را مصرف كنند.
2- براي كاهش ميزان بروز و شدت احتباس مايعات و واكنش‌هاي حساسيت مفرط تمام بيماران بايد قبل از مصرف اين دارو يك كورتيكواستروئيد خوراكي مانند دگزامتازون به ميزان mg/day 16 به مدت سه روز (كه از يك روز قبل از مصرف داستاكسل شروع مي‌شود) مصرف كنند.
3- داستاكسل قبل از مصرف بايد با محلول رقيق‌كننده همراه دارو رقيق شود. پيش از مخلوط كردن، دارو و مايع رقيق‌كننده بايد 5 دقيقه در حرارت اتاق بمانند. بعد از افزودن حلال ويال را بايد به مدت 15 ثانيه به آرامي چرخاند. سپس محلول را به مدت چند دقيقه به حال خود گذاشت تا كف ايجاد شده برطرف شود.
4- براي تهيه محلول انفوزيون دارو، مقدار مورد نياز از محلول تهيه‌شده را به‌طور آسپتيك از ويال كشيده و به ‌داخل كيسه انفوزيون 250 ميلي‌ليتر يا محلول نمكي نرمال يا دكستروز پنج درصد تزريق مي‌كنند تا غلظت نهايي mg/ml 9/0-3/0 حاصل شود. مقادير بيش از 240 ميلي‌گرم دارو به حجم بيشتري از محلول انفوزيون نياز دارد تا غلظت داستاكسل بيش‌از mg/ml 9/0 نشود. ظرف مخلوط حاصل را با دست به ‌طور كامل بچرخانيد.
5- طي تهيه و استفاده از دارو احتياط شود. استفاده از دستكش توصيه شده است. درصورت تماس محلول با پوست، بايد فوراً پوست را با آب و صابون شست. درصورت تماس اين دارو با غشاهاي مخاطي، غشاي مخاطي را بايد با آب به‌طور كامل شست. تمام وسايل استفاده شده بايد با برچسب «خطر شيمي‌درماني» مشخص شوند.
6- تماس داروي رقيق‌نشده با وسايل يا تجهيزات پلاستيك ساخته‌شده با PVC مورد استفاده براي تهيه محلول انفوزيون توصيه نمي‌شود. محلول انفوزيون در ظرفهاي شيشه‌اي يا پلي‌پروپيلين يا كيسه‌هاي پلاستيكي (پلي‌پروپيلين، پلي‌اُلفين) تهيه و از طريق ستهاي پلي‌اتيلين تجويز شود.
7- در بيماراني كه ابتدا مقدار mg/m2 100 دريافت كرده و دچار نوتروپني تب‌دار و تعداد نوتروفيل كمتر از cells/mm3 500 به مدتي بيش از يك هفته يا واكنش‌هاي شديد يا تجمعي پوستي و يا نوروپاتي محيطي شديد شده‌اند، بايد مقدار مصرف از mg/m2 100 به mg/m2 75 كاهش يابد؛ درصورت تداوم اين واكنشها، مقدار مصرف يا به mg/m2 55 كاهش يابد يا درمان قطع شود.
8- بيماراني كه در ابتدا مقدار mg/m2 60 دارو را دريافت كرده و دچار نوتروپني تب‌دار، تعداد نوتروفيل كمتر از cells/mm3 500 به مدتي بيش از يك هفته يا واكنش‌هاي شديد يا تجمعي پوستي و يا نوروپاتي محيطي شديد نشده‌اند، ممكن است مقادير بيشتر دارو را هم تحمل كنند.
9- مسموميت مغز استخوان شايعترين مسموميت با اين دارو و محدود به مقدار مصرف است. اندازه‌گيري مكرر تعداد سلولهاي خوني طي درمان لازم است.
10- بيمار از نظر بروز واكنش‌هاي حساسيت مفرط، بخصوص طي انفوزيونهاي اول و دوم به‌دقت پيگيري شود. درصورت بروز واكنش‌هاي جزئي، مانند برافروختگي يا واكنش‌هاي موضعي پوست قطع درمان ضرورتي ندارد. در صورت بروز واكنش‌هاي شديدتر قطع فوري دارو و درمان همه‌جانبه ضروري است.
11- واكنش‌هاي موضعي پوستي ممکن است روي بازو، صورت و قفسه سينه ظاهر شوند. ضايعات معمولاً خارش دارند، برگشت‌پذيرند و ممکن است با انفوزيون بعدي بهبود يابند.
12- در کساني که ميزان نوتروفيل کمتر از cells/mm3 1500 و پلاکت کمتر ازcells/mm3 100000 نبايد درمان شروع شود. اثر دارو روي مغز استخوان عارضه محدود کننده دارو است.

نکات قابل توصیه در مورد دوستاکسل (Docetaxel)

1- تقريباً 80 درصد بيماران دچار آلوپسي مي‌شوند.
2- گلودرد يا تب يا خونريزي يا كبودي غير معمول را فوري اطلاع دهيد.
3- به بيمار توضيح دهيد که ناخنها ممکن است هايپو يا هايپر پيگمانته شوند که با درد و انيکوليز همراه است.
مصرف در بارداري: حاملگي طي درمان با اين دارو توصيه نمي‌شود، زيرا احتمال خطر براي جنين وجود دارد.
مصرف در كودكان: بي‌ضرري و اثربخشي دارو در كودكان كوچكتر از 16 سال ثابت نشده است.

اَشکال دارویی دوستاکسل (Docetaxel)

Injection, Solution: 20,80mg

نام تجاری دارو

شيمي درماني سبحان-وارداتي     تولید شده     VIAL     TAXOTERE® 20MG 0.5ML VIAL
كوبل دارو     تولید شده     VIAL     TAXOTERE® 20MG 0.5ML VIAL
شيمي درماني سبحان-وارداتي     تولید شده     VIAL     TAXOTERE® 80MG 2ML VIAL
كوبل دارو     تولید شده     VIAL     TAXOTERE® 80MG 2ML VIAL