متوکلوپرامید-Metoclopramide

موارد مصرف متوکلوپرامید(Metoclopramide)

الف) جلوگیری یا کاهش تهوع و استفراغ ناشی از مصرف سیس پلاتین و سایر داروهای شیمی درمانی.
ب) جهت تسهیل در لوله گذاری روده کوچک و کمک به آزمونهای رادیولوژیک.
پ) درمان تأخیر در تخلیه معده ناشی از فلج معده در بیماران مبتلا به دیابت .
ت) درمان برگشت محتویات معده به مری.

مکانیسم اثر متوکلوپرامید(Metoclopramide)

اثر ضد استفراغ: متوکلوپرامید گیرنده‌های دوپامین را در منطقه ماشه‌ای گیرنده‌های شیمیایی (CTZ) مهار کرده و از این طریق تهوع و استفراغ را مهار می‌ کند یا کاهش می‌ دهد.
اثر تحریک دستگاه گوارش: متوکلوپرامید با افزایش تونیسیته اسفنکتر تحتانی مری و تقویت حرکات بخش فوقانی دستگاه گوارش، رکود معده را بر طرف کرده و در نتیجه زمان تخلیه آن را کوتاه می‌سازد.

موارد منع مصرف متوکلوپرامید(Metoclopramide)

حساسیت مفرط شناخته شده به دارو، فئوکروموسیتوم، اختلالات تشنجی، خونریزی دستگاه گوارش، انسداد یا سوراخ شدن روده (تحریک حرکات دستگاه گوارش در آنها خطرناک می‌ باشد).

موارد احتیاط: در بیماران با سابقه دپرسیون ، پارکینسون، هیپرتانسیون، احتباس مایعات، تشنج و نارسایی کلیه با احتیاط مصرف شود.

عوارض جانبی متوکلوپرامید(Metoclopramide)

اعصاب مرکزی: بی قراری، اضطراب، خواب آلودگی، خستگی، سستی، بی خوابی، سردرد، سرگیجه، نشانه‌های اکستراپیرامیدال، دیسکینزی دیررس (tardive dyskinesia) واکنشهای دیستونیک، رخوت، تشنج، افکار خودکشی.
قلبی ـ ‌عروقی: زیادی فشار خون گذرا، برادیکاردی، هیپوتانسیون، تاکیکاردی فوق بطنی.
پوست: بثورات پوستی، کهیر.
دستگاه گوارش: تهوع، اختلالات روده‌ای، اسهال.
ادراری: بی اختیاری ادرار، ترشح پرولاکتین، تکرر ادرار.
تنفسی: برونکواسپاسم.
سایر عوارض: پورفیری، کاهش میل جنسی.

تداخل دارویی متوکلوپرامید(Metoclopramide)

متوکلوپرامید ممکن است جذب داروهای دیگر را کاهش یا افزایش دهد. این اثر به زمان عبور دارو از دستگاه گوارش بستگی دارد.
متوکلوپرامید ممکن است جذب آسپیرین، استامینوفن، دیازپام، اتانول، لوودوپا، لیتیم و تتراسیکلین را افزایش و جذب دیگوکسین را کاهش دهد.
ضد کولینرژیکها و ترکیبات تریاک ممکن است اثر متوکلوپرامید بر روی حرکات دستگاه گوارش را خنثی کنند.
مصرف همزمان این دارو با داروهای کاهنده فشار خون و داروهای مضعف CNS (الکل ، تسکین بخشها و ضد افسردگیهای سه حلقه ای) ممکن است به افزایش ضعف CNS منجر شود.
آنتی سایکوتیکهای بوتیروفنون و فنوتیازینها واکنشهای اکستراپیرامیدال را تقویت می‌ کنند. در صورت امکان از مصرف تو ام خودداری شود. ممکن است جذب سیکلوسپورین بویژه آثار ایمونوساپرسیو و توکسیک آن افزایش پیدا کند.
استفاده توام با مهار کننده‌های MAO می‌ تواند باعث افزایش فشار خون شود. با احتیاط مصرف شود.

مصرف متوکلوپرامید(Metoclopramide) در بارداری

FDA طبقه بندی: B.

مصرف متوکلوپرامید(Metoclopramide) در دوران شیردهی

این دارو در شیر ترشح می‌ شود. مصرف این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط همراه باشد.

مقدار مصرف متوکلوپرامید(Metoclopramide)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد متوکلوپرامید(Metoclopramide)

1ـ مقادیر زیاد داروی رقیق نشده طی 2ـ1 دقیقه تزریق وریدی می‌ شود. برای انفوزیون وریدی، دارو با 50 میلی لیتر دکستروز 5%، دکستروز 5% در half saline، محلول رینگر یا محلول رینگر لاکتات رقیق شده حداقل طی 15 دقیقه انفوزیون می‌ شود. دارو می‌تواند به محلول TPN یا PPN اضافه شود.
2ـ این دارو ممکن است جهت تسهیل در گذاشتن لوله بینی ـ دوازدهه به کار رود.
3ـ برای خنثی کردن اثرات اکستراپیرامیدال ناشی از مصرف مقادیر زیاد متوکلوپرامید، می‌ توان از دیفن هیدرامین استفاده کرد.
4ـ مصرف بیش از 12 هفته دارو توصیه نمی‌ شود.
5ـ متوکلوپرامید به طور تحقیقی برای درمان بی اشتهای عصبی، سرگیجه، میگرن، سکسه مقاوم و جلو انداختن ترشح شیر بعد از زایمان به کار رفته است. شکل خوراکی دارو به طور تحقیقی برای درمان تهوع و استفراغ مصرف می‌ شود.
6ـ برای استفاده از محلول خوراکی می‌ توان آن را با آب، آب میوه، نوشیدنیهای گازدار یا غذاهای نیمه جامد مخلوط کرد.
7- متوکلوپرامید حساس به نور است و در مقابل نور تجزیه می‌ شود.

نکات قابل توصیه در مورد متوکلوپرامید(Metoclopramide)

1ـ تا دو ساعت بعد از مصرف دارو، از انجام رانندگی خودداری کنید، زیرا این دارو ممکن است موجب بروز خواب آلودگی شود. تا مشخص شدن اثر CNS دارو ، از مصرف فرآورده‌های حاوی الکل خودداری کنید.
2ـ بروز هرگونه پرش عضلانی یا حرکت غیراختیاری را به پزشک اطلاع دهید.
3ـ دارو 30 دقیقه قبل از غذا خورده شود.
مصرف در سالمندان: مصرف دارو در بیماران سالخورده، بخصوص در عیب کار کلیه، باید با احتیاط همراه باشد. مقدار مصرف دارو ممکن است کاهش یابد. نشانه‌های اکستراپیرامیدال و دیسکینزی دیررس در بیماران سالخورده بیشتر بروز می‌ کند.
مصرف در كودكان: بروز عوارض جانبی CNS در کودکان بیشتر است.

اَشکال دارویی متوکلوپرامید(Metoclopramide)

Injection: 5 mg/ml, 2ml -As Dihydrochloride
Tablet: 10mg (As Hydrochloride
Capsule, Gelatin Coated: 10mg -As Hydrochloride
Drop: 4 mg/ml, 15ml -As Hydrochloride

نام تجاری دارو

دارویی یافت نشد.