دگزامتازون-Dexamethasone Systemic

تعداد بازدید : 3732

تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۲۳

هشدار! تجویز و تعیین دوز دارو به عهده پزشک می باشد و ماما سایت هیچگونه مسئولیتی در خصوص مصرف خود سرانه دارو ندارد

نام علمی دارو

[دگزامتازون-Dexamethasone Systemic]

گروه دارویی

موارد مصرف دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

الف) ادم مغزی.
ب) حالات التهابی، واكنشهای آلرژیك، نئوپلازیها.
پ) شوك (مربوط به مواردی غیر از بحران آدرنال).
ت) نارسایی غده فوق كلیوی.
ث) تست مهاری دگزامتازون (Dexamethasone suppression test).
ج) مننژیت سلی.
چ) مننژیت باكتریایی.
ح) پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی.

مکانیسم اثر دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

اثر ضدالتهاب: دگزامتازون ساخت آنزیمهای لازم برای كاهش پاسخ التهابی را تحریك می‌كند. این دارو با كاهش فعالیت و حجم سیستم لنفاتیك ، ایجاد لنفوسیتوپنی (عمدتاً لنفوسیتهای T)، كاهش عبور كمپلكسهای ایمنی از غشاهای پایه‌ای، و احتمالاً مهار واكنشهای بافتی ناشی از تداخل آنتی ژن - آنتی بادی سبب سركوب سیستم ایمنی می‌شود.
دگزامتازون یك آدرنوكورتیكوئید صناعی طولانی اثر با خاصیت مینرالوكورتیكوئیدی كم و فعالیت قوی ضدالتهابی است. قدرت اثر این دارو 30-25 برابر هیدروكورتیزون است.
ملح استات این دارو به صورت سوسپانسیون است و نباید تزریق وریدی شود. این ملح به ویژه به ‌عنوان یك داروی ضد التهابی برای تزریق داخل مفصلی، داخل پوستی و داخل ضایعه مفید است.
ملح سدیم فسفات به میزان زیادی محلول است و زمان شروع سریع تر و مدت اثر كوتاه تر از ملح استات آن دارد. بیشترین مورد مصرف این ملح ادم مغزی و شوك مقاوم به درمان است. همچنین، این ملح دارو در التهاب داخل مفصل، داخل ضایعه، یا بافت نرم مصرف می‌شود.

موارد منع مصرف دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

حساسیت مفرط به فرآورده‌های آدرنوكورتیكوئید، عفونتهای سیستمیك فعال و درمان نشده.

موارد احتیاط:
الف) زخم گوارشی ، بیماری كلیوی، زیادی فشار خون، پوكی استخوان، دیابت، اختلالات ترومبوآمبولیك، حملات تشنجی، میاستنی گراویس، نارسایی احتقانی قلب، سل، كم كاری تیروئید، سیروز كبدی، ناپایداری احساسات، تمایلات سایكوتیك، زیادی چربی خون، گلوكوم، یا آب مروارید (ممكن است موجب تشدید این اختلالات شود)، MI اخیر.
ب) از آنجایی كه آدرنوكورتیكوئیدها حساسیت به عفونت را افزایش می‌ دهند و موجب پنهان ماندن علائم آن می‌ شوند.دگزامتازون نباید در بیماران مبتلا به عفونتهای باکتریایی یا ویروسی که کنترل نشده‌اند، مصرف شود، مگر آنکه شرایط بیمار مخاطره آمیز باشد.

عوارض جانبی دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

مصرف مقادیر زیاد یا طولانی مدت دگزامتازون ، آزادسازی هورمون آدرنوکورت یکوتروپین از غده هیپوفیز را متوقف می‌ سازد و از ترشح کورتیکواستروئید‌های درونزاد از بخش قشری غده فوق کلیوی جلوگیری می‌ کند. میزان و مدت توقف محور غده فوق کلیوی - هیپوفیز- هیپوتالاموس) ( HPAناشی از مصرف گلوکوکورتیکوئیدها در بین بیماران مختلف، به میزان زیادی متفاوت است و به مقدار ، دفعات و زمان و طول مدت مصرف دارو بستگی دارد.
اعصاب مرکزی: احساس سرخوشی، بی خوابی، سردرد، رفتار پسیکوتیک، سودوتومور مغزی، تغییرات روانی، عصبانیت، بی قرار ی.
قلبی- عروقی: نارسایی احتقانی قلب، زیادی فشار خون، خیز.
پوست: تأخیر در بهبودی، آکنه، بثورات پوستی، استریا.
چشم، حلق: آب مروارید، گلوکوم، برفک دهان.
دستگاه گوارش: زخم گوارشی.
ایمنی: کاهش ایمنی، افزایش استعداد ابتلا به عفونت.
متابولیک: کاهش پتاسیم خون، احتباس سدیم، احتباس ادرار، افزایش وزن، افزایش قند خون، پوکی استخوان ، توقف رشد در کودکان.
عضلانی ـ اسكلتی: آتروفی عضله ، ضعف.
موضعی: آتروفی در محلهای تزریق عضلانی.
سایر عوارض: افزایش اشتها ، پانکراتیت، پرمویی، نشانه‌های گوشنگوئید، سندرم قطع مصرف دارو ( تهوع، خستگی، بی اشتهایی، تنگی نفس ، کمی فشار خون ، کمی قند خون ، درد عضلانی، درد مفصل، تب، سرگیجه و غش). قطع ناگهانی مصرف دارو ممکن است مخاطره آمیز باشد و یا بیماری زمینه‌ای را تشدید کند. بی کفایتی حاد غده فوق کلیوی ممکن است به دنبال افزایش استرس (عفونت، جراحی، صدمه) یا قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از مصرف طولانی مدت آن بروز کند.

تداخل دارویی دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

در صورت مصرف همزمان با داروهای خوراکی ضد انعقاد ، ممکن است اثر این داروها با مکانیسم‌های ناشناخته‌ای کاهش یابد.
دگزامتازون متابولیسم ایزونیازید و سالیسیلاتها را افزایش می‌ دهد.
این دارو سبب زیادی قند خون می‌ شود که در این صورت تنظیم مقدار مصرف انسولین و داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون لازم است.
دگزامتازون ممكن است کمی پتاسیم خون ناشی از مصرف آمفوتریسین B و یا دیورتیکها را افزایش دهد.کمی پتاسیم خون ممکن است خطر مسمومیت را در بیمارانی که به طور همزمان د یگوکسین مصرف می‌کنند افزایش دهد.
با مصرف همزمان، ممکن است باربیتوراتها، فنی توئین و ریفامپین از طریق افزایش متابولیسم کبدی اثرات کورت یکواستروئیدی دگزامتازون را کاهش دهند.
کلستیرامین و ضد اسیدها با جذب کورتیکواستروئیدها، جذب این داروها و اثرات آنها را کاهش می‌دهند.
در صورت مصرف همزمان با استروژنها، این داروها ممکن است از طریق افزایش غلظت ترانس کورتین متابولیسم دگزامتازون را کاهش دهند. در نتیجه، با افزایش پیوند پروتئینی نیمه عمر کورتیکواستروئیدها طولانی می‌شود.
مصرف همزمان با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ممکن است خطر زخم گوارشی افزایش یابد.

مصرف دگزامتازون (Dexamethasone Systemic) در بارداری

FDA طبقه بندی: C.

مصرف دگزامتازون (Dexamethasone Systemic) در دوران شیردهی

---------------

مقدار مصرف دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد دگزامتازون (Dexamethasone Systemic)

این دارو به طور تحقیقاتی برا ی جلوگیری از بیماری ممبران هیالن (سندرم دیسترس تنفسی) در شیرخواران زودرس مصرف شده است. قبل از وضع حمل، سوسپانسیون ملح استات این دارو 3-2 بار در روز به مدت دو روز به مادر تزریق شود.
مصرف در كودكان: مصرف طولانی مدت دگزامتازون در کودکان و نوجوانان ممکن است رشد و بلوغ را در آنها به تأخیر اندازد.