بیماری های خوش خیم پستان

بیماریهای پستان

پستان به طور طبیعی از 15 تا 20 قسمت یا لوب كه شامل غدد و مجاری شیری است تشكیل شده كه همان نسج ترشحی پستان می باشد. این لوب ها توسط بافت همبند و ساختمانهای نگه دارنده احاطه شده و از هم تفكیك می شوند. اطراف هرم پستانی و حد فاصل عضله قفسه سینه و بافت پستانی با بافت چربی احاطه شده است. بافت چربی زیر بافت پستانی می تواند محل انتشار تومور به جدار قفسه سینه باشد.
سیستم لنفاوی پستان نیز راه ارتباطی پستان با تمام بدن است و در صورت انتشار، سلولهای سرطانی میتوانند بوسیله عروق لنفاوی به نقاط دور دست بدن دست اندازی كنند. راه دیگر انتشار سلولهای سرطانی به نقاط دوردست(به اصطلاح متاستاز) عروق خونی و شبكه وریدی پستان می باشد.
پستانها در طول زندگی در اثر تغییرات هورمونی(دوران بلوغ، بارداری و یائسگی) دستخوش تغییراتی میشوند كه طبیعی می باشد.

توده چیست ؟

هر گونه تغییر بصورت افزایش و تكثیر سلولی را توده می گویند.

تومور چیست ؟

هرگونه رشد فزاینده و كنترل نشده به همراه عدم فعالیت طبیعی فیزیولوژیك را تومور گویند.

توده های خوش خیم پستان 

توده های خوش خیم پستان شامل :

• كیستهای پستان
• تغییرات فیبروكیستیك در پستان
• فیبروآدنوما
• آبسه های پستانی
• التهابات مجاری پستان
• نكروز چربی

كیست های پستان

كیست های پستان ،  توده هایی حاوی مایع هستند كه بدلیل اتساع بخشی از بافت غددی پستان ایجاد شده اند. كیستهای پستان شایع هستند . کیست پستان در لمس ، کاملا متحرک و با حدود صاف و منظم است. قوام سفتی داشته و ممکن است در اندازه های مختلف وجود داشته باشند . 
کیست پستان در هر سنی می تواند ایجاد شود . اما غالبا در سنین 30-40 سالگی ایجاد می شود .کیست های پستان  پس از یائسگی ، معمولا دیده نمی شوند .  در صورت مشاهده یا لمس توده پس از یائسگی ، ارزیابی و مداخلات درمانی و تشخیصی در همان ابتدا انجام می شود.

در صورت لمس یک توده ی متحرک با حدود منظم :

• به پزشک کراجعه کنید . معمولا یک سونوگرافی جهت بررسی اینکه آیا این توده "توپر و جامد " است ، یا "کیستیک و مایع" ، انجام می شود . 
• اگر مشخص شد توده حاوی مایع است ، ممکن است پزشک با استفاده از سونوگرافی و یک عدد سوزن باریک ، کیست را تخلیه کند . به این کار  Fine-Needle Aspiration می گویند.
• اگر مایع به دست آمده ، خونی نباشد ، و اگر پس از تخلیه  ، توده دیگر لمس نشود ، معمولا به اقدام دیگری نیاز نیست اما اگر مایع داخل کیست  ، خونی باشد یا پس از تخلیه مایع ، همچنان یک توده لمس شود ،بررسی های بیشتری لازم است . معمولا یک ماه بعد از تخلیه کیست ، معاینه و بررسی مجدد لازم است.
• اگر قسمتی از کیست پستان را یک توده ی توپر تشکیل دهد ، نمونه برداری یا برداشت کل توده ضرورت دارد.

در چه صورت تخلیه کیست پستان نیاز است ؟ 

در صورتی که اندازه کیست پستان بزرگ باشد. یا کیست پستان دردناک باشد (برای کاهش درد) یا کیست در سونوگرافی ، نشانه های خاصی را داشته باشد که نشان بدهد این کیست  ،یک کیست ساده نیست . 

تغییرات فیبروكیستیك

تغییرات فیبروکیستیک ، به تغییراتی در بافت پستان گفته می شود که کیستهای متعدد و نسبتا ریزی داخل نسج سفت پستان احاطه شده باشد. این حالت ، یک "بیماری " نیست ...بلکه یک تغییر شکل و وضعیت غیر طبیعی است .
تغییرات فیبروکیستیک پستان ، معمولا دردناک است . شخص ممکن است در لمس ، کاملا حالت غده غده های ریز را حس کند. درد فیبروکیستیک می تواند شدید بوده و حتی پوشیدن لباس زیر را غیر ممکن کند . گاهی در هنگام خونریزی ماهیانه  ، این درد کاملا شدید می شود.

درمان و مراقبتهای لازم:
حدود كردن چربی رژیم غذایی به میزان 25% از كل انرژی دریافتی و پرهیز از مصرف مواد محرك(متیل گزانتینها) كه در قهوه، چای، شكلات و غیره یافت میشود گاهی اوقات موجب كاهش علائم میشود. فواید كاهش نمك و استفاده از داروهای ادرار آور(دیورتیكها) مورد بحث است. برخی پزشكان مصرف مكملهای ویتامینی مانند ویتامین B6 و E و Primrose oil را توصیه می كنند. در خانمهایی با علایم شدید ممكن است قرصهای جلوگیری از بارداری، تاموكسی فن و یا آندروژنها توصیه شود كه به دلیل عوارض جانبی در همه موارد تجویز نمی شود.

فیبروآدنوم

فیبروآدنوم ها توده هایی در پستان هستند که  متحرك، بدون درد، مدور (گرد) و با قوام لاستیكی یا غضروفی هستند. این توده ها معمولاً منفرد هستند، اما در 15-10 درصد موارد می توانند متعدد هم باشند.
 فیبروآدنوما در سنین جوانتر شایع هستند و تحت تاثیر همان سیستم هورمونی كه بر تمام بافت پستان اثر می گذارد، قرار می گیرند. مطالعات اخیر نشان داده اند كه تا حدود 60 درصد از این توده ها خودبخود ناپدید می شوند. تعدادی از آنها نیز با گذشت زمان كوچكتر یا بزرگتر می شوند و تعدادی نیز به همان اندازه باقی می مانند. 
نكته مهم این است كه فیبروآدنوما به ندرت بیش از یك یا دو سانتی متر رشد می كنند و سپس در همین اندازه باقی می مانند. اما گاهی رشد زیادی داشته و به آن فیبرآدنوم غول آسا می گوییم .فیبروآدنوم غول آسا، بر خلاف نوع ساده  آن، تمایلی به كوچك شدن یا ثابت ماندن ندارد و دچار رشد افزاینده می شود، بنابراین انجام اقدامات درمانی برای آن لازم و ضروری است

تشخیص قطعی فیبروآدنوما

 با تركیبی از معاینه بالینی، سونوگرافی و معاینات سلولی پس از آسپیراسیون با سوزن باریك انجام می شود. در صورتی كه ضایعه در یك خانم زیر 30 سال باشد و اندازه توده كمتر از 3 سانتی متر باشد، بیمار برای پیگیری و بررسی مداوم در دسترس باشد و جزء گروه پرخطر هم نباشد، می توان بیمار را در فواصل 6 ماهه پیگیری كرد. در این مدت اگر فیبروآدنوم رشد كرده باشد یا بیمار بالای 35 سال داشته باشد ،  بهتر است از پستان خارج شود. 
نكته مهم اینكه وجود فیبروآدنوما در سینه یك خانم، احتمال ابتلا به سرطان پستان را درآن شخص افزایش نمی دهد.
 درمان قطعی برداشتن به طریق جراحی است

پاپیلوم

پاپیلوم به صورت توده ای در مجاری بزرگ در ناحیه زیر آرئول(هاله ی دور نوك پستان) ظاهر میشود كه استعداد پیشرفت به طرف بدخیمی را دارد و با علائم ترشحات خونی رنگ یك طرفه از نوك پستان بروز می كند كه باید با توده های سرطانی كه با ترشحات خونی از نوك پستان همراه اند افتراق داده شود.
«گرچه 80% توده های پستانی خوش خیم هستند اما در صورت كشف هر گونه توده مشكوك در پستان به پزشك مراجعه كنید»

گشادی مجرا و التهاب اطراف مجاری

مجاری اصلی پستان در زیر هاله پستان، در جریان تحلیل و پسرفت پستان در دوران یائسگی، كوتاه و گشاد می شوند و در سنین پس از یائسگی، می توانند با علائمی مثل ترشحات نوك پستان، توكشیدگی نوك پستان و توده قابل لمس در پستان (اغلب باقوام سفت یا خمیری) همراه باشند. این ضایعات كاملاً خوش خیم هستند ولی توجه داشته باشید از آنجا كه علائم فوق الذكر ممكن است در سرطانهای پستان نیز دیده شود، تشخیص نهایی با پزشك است.
آبسه

آبسه ها حفره هایی محتوی چرك هستند كه در اثر عدم درمان عفونت های پستان در مراحل اولیه ایجاد می شوند. در صورتی كه حساسیت در لمس و قرمزی روی پستان پس از درمان با آنتی بیوتیك نیز ادامه پیدا كند، باید به وجود آبسه مشكوك شد. آبسه ها در لمس اغلب به صورت یك توده با حدود مشخص لمس می شوند. گاهی در لمس ممكن است بتوان حالت تموج و حركت مایع چرك را لمس كرد، اما گاهی نیز این حالت وجود ندارد و آبسه در لمس سفت است. درمان آبسه، تخلیه به روش جراحی و تجویز آنتی بیوتیك است.

ندولاریتی پستان

این حالت كه به معنای بزرگ شدن بافت غددی خود پستان است، اغلب همراه با درد پستان می باشد. ندولاریتی و درد دوره ای به قدری شایع هستند كه می توان  آنها را به عنوان تغییرات طبیعی طبقه بندی كرد. ندولاریتی در یك قسمت مشخص از پستان، شایعترین علت توده پستانی در تمام سنین است. تشخیص این توده ها به عهده پزشك است و پس از تشخیص، ممكن است هیچ اقدام درمانی لازم نباشد، یا اینكه نیاز به درمانهای هورمونی یا سایر درمانها وجود داشته باشد.

نكروز چربی

 نكروز چربی در پستان از تغییرات بافت چربی به دنبال ضربه به پستان ایجاد می شود. این ضربه می تواند در تصادفات، سقوطها، جراحی ها، عفونتها و حتی اشعه درمانی وارد شده باشد. بطور معمول این ضایعه در زنان چاق و زنانی با سینه های آویزان و بزرگ دیده میشود. بیمار با یك تودة سفت، بدون درد، غیر متحرك و با حدود نامشخص مراجعه می كند. توده اغلب سطحی است و همراه با علائم پوستی مثل كشیدگی پوست روی ضایعه به داخل می باشد. معمولاً، ولی نه همیشه، ضایعه در نواحی مركزی پستان یعنی زیر هاله پستانی یا اطراف آن است. در معاینه بالینی، نكروز چربی از ضایعات بدخیم قابل تشخیص و تفكیك نیست، حتی در ماموگرافی هم این ضایعه مشخصات توده های بدخیم را تقلید می كند و تشخیص قطعی در نهایت با نمونه برداری سوزنی یا به وسیله جراحی و خارج كردن ضایعه انجام می شود.

لطفا در کادر زیر (ارسال نظر) سوال نپرسید . سوالات فقط در بخش پرسش و پاسخ مطرح شوند.