قبلا راجع به تغییرات مادر در بارداری (به جهت تطابق با بارداری) صحبت کرده بودم . اینکه علت این تطابق ، افزایش کیفیت خدمات رسانی بدن ، به مادر و جنین است . بدن در خدمت شما و جنین تان است و برای اینکه بهتر خدمت کند دچار تغییراتی می شوند . این تغییرات بسیار شگفت انگیز هستند.تعدادی از این تغییرات مهم را با هم می خوانیم .
تغییرات شگفت انگیز شما در بارداری !
سلام.
قبلا راجع به تغییرات مادر در بارداری (به جهت تطابق با بارداری) صحبت کرده بودم. اینکه علت این تطابق ، افزایش کیفیت خدمات رسانی بدن ، به مادر و جنین است. بدن در خدمت شما و جنین تان است و برای اینکه بهتر خدمت کند دچار تغییراتی می شوند . این تغییرات بسیار شگفت انگیز هستند.تعدادی از این تغییرات مهم را با هم می خوانیم .
تغییرات بدن مادر در بارداری از چه زمانی شروع می شود ؟
جالب است بدانید تعدادی از این تغییرات مدت کمی پس از لقاح شروع می شود و تا آخر بارداری این تغییرات ادامه دارند . چیزی که باعث می شود این تغییرات شروع شود ، مواد و محرک های شیمیایی از طرف جفت و جنین است . نکته بسیار جالب این است که پس از اتمام دوران بارداری و شیردهی تمام این تغییرات تقریبا به طور کامل به وضعیت قبل از بارداری بر می گردند !
این تغییرات را با هم مرور می کنیم :
1. تغییرات رحم در بارداری
رحم یک زن غیر حامله ،حدودا 70 گرم وزن و 10 سی سی حجم دارد . اما در انتهای بارداری ، وزن رحم به 1100 گرم و حجم آن به 5000 سی سی (و حتی گاهی بیشتر) می رسد !!
شکل رحم در یک خانم غیر باردار شبیه گلابی است . اما در هفته های اول ، از حالت گلابی به حالت کروی و گرد تبدیل می شود . به طوری که در هفته دوازدهم یک رحم کاملا کروی و گرد داریم که البته هنوز داخل لگن است .
نکته یک : پس خانمهای باردار 2-3 ماهه لطفا انتظار بزرگ شدن شکم نداشته باشید !
نکته دو : خانم هایی که رابطه مشکوک به بارداری داشتند گاهی در گفتگو با من اظهار میکنند " آخه شکمم بزرگ شده " !! در حالی که ممکنه حتی به روز موعد پریودش هم نرسیده باشه ! اصلا ممکنه باردار هم باشه ! اما بزرگ شدن شکم در اثر رشد رحم ، بعد از 12-13 هفته شروع می شود .
نکته سه : برخی شرایط (مثل گرفتن هورمون پروژسترون – آمپول پروژسترون – قرص لوونورژسترول و...) ممکن است باعث ایجاد ورم شکم شوند . در بسیاری از سوالاتی که می کنید اظهار می کنید که : " نزدیکی داشتم و قرص لونژیل خوردم . اما هنوز پریود نشدم که هیچ ، شکم م هم بزرگ شده " ! خب این ورم شکم که این قدر زود رخ داده به دلیل بارداری نمی تواند باشد. مربوط به ورم ناشی از قرص تان است . یا ممکن است یک تصور ذهنی باشد!
2. تغییرات دهانه رحم (سرویکس) در بارداری
از همان روزهای اول بارداری دهانه ی رحم (سرویکس)شروع به نرم شدن می کند . به دلیل افزایش خونرسانی ش دچار التهاب و قرمزی شده و حتی گاهی به رنگ کبود دیده می شود.هم چنین تغییرات دهانه رحم در بارداری ایجاد "اورسیون غدد دهانه رحم" می کند که در ظاهر شبیه بافت قرمز و مخملی شکل دیده می شود.این بافت قرمز و مخملی در اثر کوچکترین تماس ها (مثلا پاپ اسمیر، نزدیکی کردن، سونوگرافی واژینال و...) دچار خونریزی های ریز شده و بصورت لکه بینی یا خونریزی خفیف از واژن خارج می شوند. حتی گاهی دیده شده برخی خانم ها که از بارداری شان مطلع نبودند(روزهای اول بارداری) در معاینه چشمی به اشتباه تشخیص التهاب و زخم دهانه رحم روی آنها گذاشته شده و متاسفانه گاهی فریز دهانه رحم نیز روی این افراد انجام می شود !
3. تغییرات تخمدان ها در بارداری
در دوران بارداری تخمک گذاری بطور کامل قطع می شود (باور کنید هنوز گاهی تو سایت از من می پرسند تو بارداری جلوگیری کنیم ، یا باز امکان بارداری 2 قلوشدن و ...هست؟!)
ظاهر تخمدانها هم ملتهب شده و هفته های اول بارداری درد تخمدان شایع است. تخمدان در هفته های اول بارداری نقش فعالی در ترشح هورمونهای لازم برای بارداری دارد(مثل پروژسترون) . اما کم کم این نقش را به "جفت " تقیم میکند!
4. تغییرات واژن در بارداری
خونرسانی ناحیه واژن و پرینه در بارداری به شدت افزایش دارد و ممکن است واژن به رنگ قرمز تیره تا کبود بنفش دیده شود. بافت همبند و زمینه ای این نواحی بسیار نرم (شل ) می شود.بافت همبند مثل سیمان است که بین عضلات و اعضای لگنی قرار دارد.در واقع می شود گفت این سیمان شل می شود!
دیواره های واژن در بارداری تغییرات زیادی می کند. این تغییرات در جهت آمادگی واژن برای زایمان است.ضخامت مخاط واژن افزایش یافته ، بافت همبندش شل می شود و سلولهای عضله صاف واژن بزرگتر و قوی تر می شوند.قابلیت کشسانی واژن در اواخر بارداری به شدت افزایش پیدا کرده است .(حتی اگر شما قرار باشد سزارین کنید!! واژن خودش را برای زایمان طبیعی آماده کرده )
5. تغییرات پستانها در بارداری
هفته های اول بارداری ممکن است پستانها دچار درد و حساسیت شوند.از ماه دوم به بعد اندازه سینه شروع به بزرگ شدن می کند (قابل توجه خانم هایی که از فردای نزدیکی تون حس می کنید سینه تون بزرگ شده و نتیجه می گیرید که باردارید!!)
نوک سینه و هاله قهوه هایآن بزرگ و پررنگ می شود.ممکن است وریدهای سینه از روی پوست تا حدودی دیده شوند.از ماه های بعدی ممکن است هنگام فشار دادن ، کمی مایع شبیه شیر از نوک سینه خارج شود.نگران نباشید!
یک مساله مهم : اندازه پستان شما ارتباطی به حجم شیر ندارد! فکر نکنید هر کسی سینه بزرگتری دارد پس شیرش هم بیشتر خواهد بود! خیر ! ایشان بافت چربی سینه اش بیشتر است !
6. تغییرات پوست در بارداری
تغییرات پوست در خانمهای باردار از فردی به فرد دیگر متغیر است.
یکی از این تغییرات ، استریای حاملگی ( استرچ مارک) یا خطوط و ترکهای پوستی هست که به رنگ صورتی تا قرمز دیده می شوند.نواحی شایع شامل شکم،پستانها و ران ها می باشد.علت اصلی این ترک های پوستی سابقه ی خانوادگی و افزایش وزن زیاد در بارداری می باشد. هیچ درمان و پیشگیری قطعی ای ندارند!
تغییر پوستی دیگر"هیپرپیگمانتاسیون" نام دارد.برخی نواحی پوستی دچار رنگ گرفتگی می شوند.مثلا لک های صورت ، قهوه ای تر شدن هاله پستان ، خط افتادن روی شکم و ...
علت هیپرپیگمانتاسیون ، هورمونهای بارداری است و نیاز به درمان ندارند.
7. تغییرات متابولیک در بارداری
در بارداری با احتباس آب ( به اصطلاح ورم کلی بدن) مواجه هستیم. اما این احتباس خفیف و طبیعی است و با ورم های غیر عادی تفاوت دارد.چون اسمولالیته ی پلاسمای خون در بارداری تغییر می کند،مایع میان بافتی بیشتر می شود.
جالب است بدانید حدود 6 و نیم لیتر آب در کل بارداری در بدن یک خانم باردار احتباس می شود( محل این احتباس : جنین- جفت – مایع آمنیون – افزایش حجم خون – رحم و پستانها می باشد!)
هم چنین متابولیسم چربی در بارداری تغییر می کند . به طوری که غلظت لیپیدها و چربی های خون در بارداری معمولا بالا می رود.
8. تغییرات خون
در پایان بارداری حجم خون بدن شما حتی به یک و نیم برابر قبل بارداری می رسد! این افزایش حجم خون از سه ماهه اول شروع می شود.اما بیشترین سرعت افزایش حجم خون در سه ماه ی "دوم" می باشد.به همین دلیل کمترین هموگلوبین در سه ماهه ی دوم دیده می شود. به همین دلیل در خانمهای باردار هموگلوبین خون را تا 11 طبیعی تلقی می کنیم .
9. تغییرات قلب و عروق در بارداری
دستگاه قلبی عروقی نیز در جهت تطابق با بارداری دستخوش تغییرات زیادی می شود.این تغییرات از ماه دوم بارداری شروع شده و شامل افزایش برونده قلبی، افزایش تعداد ضربان قلب و جابجا شدن قلب به سمت چپ و بالا و ایجاد تغییراتی در صداهای قبلی می باشد.هر گونه تنگی نفس، خس خس ، خصوصا تنگی نفس های شبانه ، سرفه های شبانه و ...در بارداری را جدی بگیرید .چون برخی بیماری های قبلی ممکن است برای اولین بار در بارداری خودشان را نشان دهند.
10. تغییرات دستگاه تنفس، دستگاه کلیه و مجاری ادرار ، دستگاه گوارش، غدد درون ریز بدن و سایر ارگانها نیز در جهت تطابق با بارداری ایجاد می شوند.در مقالات بعدی راجع به این تغییرات بیشتر توضیح می دهم.
ولی در آخر می خواهم بدانید که همه ی این تغییرات در جهت افزایش کیفیت خدمات رسانی به شما و جنین تان ایجاد می شوند.برخی از این تغییرات برای شما ممکن است ناخوشایند باشند....برخی شان غیر قابل باور .... ولی داستان بارداری و سپس زایمان، از فصل اول تا آخرش کاملا حساب شده می باشد. مادرانی که خروج جنین از لگن و واژن را برای خودتان غیر ممکن می دانید...آیا می دانید در جهت خروج جنین از لگن ، چه تغییرات شگرفی در اعضای لگنی رخ می دهد ؟ ! توصیه میکنم در این رابطه مطالعه کنید.
شاد باشید.
اعظم خیابانی