تغییرات وزن در بارداری مسعله ای است که اهمیت زیادی دارد و البته ذهن اکثر خانم های باردار را به خودش مشغول میکند. و البته روی سلامت نوزاد و وزن نوزاد هم میتواند تاثیر گذار باشد.
وزن در بارداری
تغییرات وزن در بارداری مسعله ای است که اهمیت زیادی دارد و البته ذهن اکثر خانم های باردار را به خودش مشغول میکند. و البته روی سلامت نوزاد و وزن نوزاد هم میتواند تاثیر گذار باشد.
افزایش وزن در دوران بارداری تاثیر ، به وزن مادر قبل از دوران بارداری بستگی دارد . مادر باردار برای اینکه متوجه شود تا آخر بارداری میتواند چقدر افزایش وزن داشته باشد ، لازم است نمایه توده بدنی ( BMI ) خود را حساب کند .
BMI چیست ؟
در واقع این شاخص میزان چاقی یا لاغری را نمیسنجد ، بلکه میزان اضافه وزن شما نسبت به قدتون رو مورد بررسی قرار میدهد.
شما برای پیدا کردن این عدد میتوانید وزن ( به کیلو گرم) را تقسیم بر قد ( به سانتی متر ) به توان 2 کنید .
اضافه وزن در بارداری بستگی به میزان توده بدنی شما دارد.
اگر عدد به دست آمده کمتر از 19.8 باشد یعنی یک فرد کم وزن هستید و شما میتوانید تا آخر بارداری 13 تا 18 کیلوگرم افزایش وزن داشته باشید.
اگر عدد بدست آمده 19.8 تا 24.9 باشد یعنی شما یک فرد ایده آل
و نرمال هستید و میتوانید 11 تا 16 کیلو وزن اضافه کنید .
اگر عدد به دست آمده 25 تا 29.9 باشد یعنی شما اضافه وزن دارید و در بارداری مجاز به افزایش وزن به میران 7-11 کیلو هستید.
و نهایتا اگر بالاتر از 30 باشد شما یک فرد چاق به حساب می آیید و میتوانید به طور میانگین حدود 7 کیلوگرم اضافه وزن داشته باشید.
نکته : البته لزوما نباید تا حداکثر بازه ، وزن خود را بالا ببرید در این صورت برگشت شما به وزن قبل از بارداری سختتر میشود .
در خانم هایی که دوقلو باردارند اضافه وزن چطور است ؟
وزن ایده آل : 17 تا 24 کیلو
دارای اضافه وزن : 14 تا 23 کیلو
زنان چاق : 11 تا 19 کیلو
سه ماهه اول بارداری:
بعضی از خانم های باردار در این سه ماهه ، به دلیل تهوع و استفراغ و کم شدن اشتها نه تنها افزایش وزن ندارند بلکه وزن خود را از دست میدهند ؛ که جای نگرانی نیست .
به هر حال در این سه ماهه توقع افزایش وزن به مقدار زیاد و یا بزرگ شدن شکم را نداریم .چون جنین نهایت روزی 5 گرم رشد میکنه و اوایل در حد چند تا سلوله ، پس اضافه وزن بیشتراز 2-3 کیلو در این سه ماهه یعنی پرخوری کردید .
سه ماهه دوم بارداری:
در این دوران کم کم افزایش وزنتان بیشتر میشود ولی باید کنترل شده باشد . مثلا در یک خانم با وزن قبل از بارداری نرمال ، حدود 400 گرم در هفته عالی است.
در این سه ماهه ، جنین روزی 15 تا 20 گرم وزن میگیرد.
سه ماهه سوم بارداری:
بیشترین میزان افزایش وزن مادر و همینطور جنین در سه ماهه آخر بارداری هست . یعنی از 34 هفتگی روزی 30 تا 35 گرم .
دو باور غلط ولی شایع :
- کم نیستند خانم هایی که تصور میکنند در دوران بارداری باید استراحت کنند و دست به سیاه و سفید نزنند. در صورتیکه این باور کاملا غلط است و باعث افزایش وزن بیشتر از حد معمول میشود و نهایتا سلامت مادر و فرزند را به خطر می اندازد.
- مادر میگوید : مدام اصرار میکنند تو دو نفری و باید به اندازه دو نفر غذا بخوری و حتی به زور برایش غذا میریزند . درصورتیکه یک خانم باردار فقط باید 300 کیلو کالری بیشتر از یک فرد عادی غذا بخورد نه دو برابر.
چند نکته مهم:
- اضافه کردن وزن به میزان کمتر از یک کیلوگرم در ماه برای مادران کم وزن و یا دارای وزن طبیعی ، به معنای عدم وزن گیری است .
- اضافه وزن بیشتر از 3 کیلو در ماه هم به معنی افزایش وزن زیاد و غیر قابل قبول است و باید پیگیری شود.
- افزایش وزن بیشتر از حد معمول شانس دیابت بارداری را بیشتر میکند ، و باعث بالارفتن زیاد وزن جنین میشود و نهایتا زایمان را سختتر میکند .در واقع سلامت مادر و جنین به خطر میفتد.
اگر زیاد وزن اضافه کردم چیکار کنم؟
پرخوری و بی تحرکی از مهمترین علت های افزایش وزن غیر متعارف است . اگر مشکل خاصی مثل جفت سرراهی ، هماتوم ، لکه بینی و... ندارید حتما روزانه پیاده روی داشته باشید و از 20 هفتگی ورزش های دوران بارداری را انجام دهید . شنا و یا حتی راه رفتن در استخر تاثیر بسزایی در سلامت جسم و روح شما دارد.
مصرف برنج و نان و شیرینی جات را کم کنید.
گاهی مصرف مکمل ها بخصوص مولتی ویتامین ممکن است باعث افزایش وزن شما شود.
چاقی دوران بارداری چه خطراتی دارد؟
شانس ابتلا به فشارخون بالا، مسمومیت بارداری ، دیابت بارداری ، ماکروزومی ( وزن بیش از 4 کیلو نوزاد در زمان تولد) و همینطور زایمان سزارین بیشتر میشود.
دوران شیردهی چطور کاهش وزن داشته باشم؟
بلافاصله بعد از زایمان وزن مادر حدود 5-6 کیلوگرم کم میشود . حدود دو هفته بعد از تولد مایعات اضافی بدن هم دفع میشود یعنی مجدد 2-3 کیلو گرم دیگر هم کم میشود.
مادر در دوران شیردهی باید 500 کیلوکالری بیشتر از یک فرد عادی غذا بخورد . طی یکسال شیردهی و داشتن تحرک و ورزش روزانه ، وزن مادر به زمان قبل از بارداری برمیگردد، پس جای نگرانی نیست .
معصومه تقوایی-ماما