دردهای قولنجی یا کولیکی نوزاد

دردهای قولنجی یا کولیکی نوزاد

در حال طبیعی در روده تمام نوزادان و شیرخواران گاز تولید میشود. بعضی از نوزادان، گاز زا به راحتی از راه دهان با آروغ زدن یا از راه مقعد دفع میکنند. تعدادی از نوزادان برای رفع گاز زور میزنند یا در هنگام دفع مدفوع زور زیادی میزنند ولی دردهای شکمی ندارند. بعضی از نوزادان، زور زدن هایی همراه با دل دردهای شدید دارند که به صورت حمله ای و ناگهانی ایجاد میشود. این دردها چون بیشتر در عصر یا اوایل شب اتفاق می افتد ، به دردهای کولیکی عصرانه معروف است.

داستان واقعی دردهای قولنجی یا کولیکی نوزاد از این قرار است که چند روز بعد از آوردن نوزاد به خانه،نوزاد در خلال روز آرام است و فقط زور میزند ولی بین 5 تا 11 بعدازظهر دردهای شدید و حمله ای شکمی به او دست میدهد. هنگام حمله های درد، صورت کودک قرمز و برافروخته میشود و اطراف زبان او رتگ پریده میشود.کودک پاهایش را روی شکم جمع میکند ،دست هایش را به هم فشار میدهد،شکم خود را سفت میکند و شیون های شدید میزند.این دردها معمولا بین 2 دقیقه تا چند ساعت ادامه دارد.گاهی این دردها با دفع گاز یا مدفوع از بین میرود.در خلال حمله درد ممکن است صدای عبور گاز از روده های کودک شنیده شود.این دردها معمولا تا سه یا چهار ماهگی ادامه می یابند.

علت دردهای قولنجی یا کلیک

علت این زور زدن ها و دردها کاملا مشخص نیست،ولی به نظر میرسدعلت آن، تجمع گاز و عبور آن از روده ها باشد.بعضی از محققین علت آن را عدم تکامل و نارس بودن مغز و سیستم عصبی حسی دستگاه گوارش نوزاد تصور می کنند که منجر به تحریک شدید میشود.

علل زیر موجب پیدایش گاز در روده میگردد:

شیر دادن مکرر و دم به دم

اگر برای اینکه نوزاد و شیرخوار گریه نکند،دم به دم به او شیر داده شود،چون نوزاد مک های قوی نمیزند ،هوا را بلعیده واین موجب دل درد میشود.به نوزاد در 28 روز اول تولد بین 8 تا 12 بار شیر دهید.یعنی هر یک ونیم تا دو ساعت یک بار.بعد از ماه اول بین 6 تا 8 نوبت شیردهی در روز کافی است . اگر نوزاد در هر نوبت شیر کافی بخورد ،شیر به مدت 1 تا 4 ساعت در معده او میماند،بنابراین لازم به شیردهی دم به دم نیست.

مقدار شیر مادر

اگر شیر مادر کم باشد یا شیر مادر زیاد باشد که باعث شود دهان نوزاد پر از شیر شود ،نوزاد همراه شیر و موقع مکیدن هوا می بلعد. آموزش روش های صحیح شیر دهی میتواند خیلی کمک کننده باشد.

تحریکات حسی و محیطی نوزاد

کودک در خلال روز از محیط خود و از افراد مختلف در معرض تحریکات متعدد قرار میگیرد،مانند محیط پر سر و صدا،نور زیاد،جا به جا کردن او،خواباندن و بلند کردن مکرر نوزاد،حرف زدن دیگران با نوزادو...سبب میشود که نوزاد به خواب نرود.او نمیتواند این تحریکات را تحمل کند و شروع به نق زدن و گریه میکند. گریه های نوزاد خود باعث میشود تا هوا ببلعد و بیشتر گریه کند.

تغذیه مادر و اثر آن در دردهای کولیکی

اگر مادر بعضی از سبزیجات مخصوصا از خانواده کلم وغذاهای حاوی حبوبات  را مصرف کند موجب تجمع گاز در روده های نوزاد میگردد.اگر مادر میوه های  و غذاهای ترش که حالت اسیدی دارند مثل مرکبات و گوجه فرنگی یا شیر گاو ولبنیات زیاد مصرف کند، موجب حساسیت نوزاد به شیر گاو و پیدایش گاز در روده های کودک میشود.بنابراین اگر نوزاد یا شیرخواری دچار زور زدن و دردهای شکمی است، مادر نباید غذاهای ذکر شده در بالا را مصرف کند،سپس یکی پس از دیگری آن ماده غذایی را بخورد و ببیند آیا نوزاد دچار زور زدن بیشتر میشود، بعد آن ماده غذایی را به مدت 3تا4 ماه اول تولد از رژیم غذایی خود حذف کند.

چرا گاز در روده و معده موجب زور زدن و دردهای شدید شکمی نوزاد و شیرخوار می گردد؟

معده و روده بعضی از نوزادان پس از تولد کاملا رشد نکرده و به میکروبهای مفید روده هم آغشته نشده است،بنابراین 3 تا 4 هفته طول میکشد تا روده ها عمل طبیعی خود را انجام دهند.گازهایی که وارد روده شده و یا در روده تولید میشوندمانند کیسه های هوایی در نقاط مختلف معده و روده جمع میشوند و مانع عبور شیر از معده و روده و سبب نفخ معده و روده میگردند.تجمع این کیسه های هوایی در معده نیز موجب سکسکه میگردد.

مادر هنگام زور زدن و دردهای شکمی چه میتوتند بکند؟

مادر بعد از شیر خوردن و بین شیردادن باید به دفعات،نوزاد را بغل کند تا هوایی که وارد معده او شده با آروغ زدن خارج گردد.

بعضی از مواقع هوا در معده نیست و در روده هاست، بنابراین مالش دادن شکم و خم کردن پاها نوزاد روی شکم او کمک خواهد کرد و سبب جابچایی گاز خواهد شد.خواباندن کودک به صورت دمر روی  بازوان مادر در حالیکه چانه نوزاد روی دست مادر است و پاهای او از هم جداست، موجب دفع گاز و آرامش کودک می شود.

ماساژ یکی دیگر از راه های کمک کننده به کاهش دردهای کولیکی است. میتوانید نوزاد را خیلی آرام و در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید وبدانید که ماساژ تاثیر خوبی روی افزایش تحرکات روده و دفع گاز و در نتیجه آرامش کودک خواهد داشت. روغن بچه یا لوسیون مخصوص نوزادان را روی  کف دست‌تان بریزید و به آهستگی و نرمی روی نواحی شکم نوزاد بمالید.این کار را هر روز انجام دهید. حتما قبل از ماساژ دادن ، از گرم‌ بودن دست‌های‌تان مطمئن شوید..

برایش آواز بخوانید

موسیقی می‌تواند درمان تسکین‌دهنده‌ای برای نوزاد مبتلا به کولیک نوزادان (قولنج نوزادان) باشد. برای نوزادتان لالایی، آواز و آهنگ مورد علاقه‌ اش را بخوانید.این کار میتواند کودک را آرام کند.

به آرامی تکانش دهید

برای آرام کردن نوزادتان، آن را در یک گهواره یا صندلی تابی بخوابانید و اطراف‌اش را بالش بگذارید. می‌توانید خودتان روی صندلی تابی بنشینید و دلبندتان را بغل کنید و به آرامی تاب بخورید.اگر هم هیچ یک از این وسایل را ندارید، می‌توانید نوزادتان را بغل کنید و آرام تکان‌اش دهید.

نکته مهم: اگر سن نوزادتان کم‌تر از سه هفته است، این کار را انجام ندهید.

نوزادتان را سوار خودرو کنید و بگردانید

بیش‌تر مادرها و پدرها در چنین وضعیتی نوزادشان را سوار خودرو می‌کنند و کمی می‌گردانند؛ این کار واقعا جواب می‌دهد. زیرا حرکت و صدای خودرو به نوزاد آرامش می‌دهد و باعث می‌شود لحظه‌ای آرام بگیرد و بخوابد.

حمام گرم

حمام با آب ولرم گریه‌های کودک‌تان را آرام خواهد کرد.هم چنین می‌توانید پارچه‌ یا حوله ای را برای چند ثانیه در آب گرم بگذارید. آن را بچلانید تا آب اضافه‌اش خارج شود؛ آن‌گاه آن را روی شکم نوزاد قرار دهید. این ترفند نیز در صورت وجود مشکلات معده،میتواند موثر باشد.

 از بطری های شیر ضد کولیک استفاده کنید

اگر کودکتان را  با بطری شیر تغذیه می‌کند، می‌توانید از بطری‌های ضد کولیک استفاده کنید. این بطری‌ها به شکل خاصی طراحی می‌شود و دارای منفذ داخلی هستند؛ این منفذ داخلی را به این دلیل در آن تعبیه کرده‌اند که از ایجاد خلاء و حباب‌های هوا در شیر جلوگیری کند. بنابراین،‌ این نوع بطری‌ها به کاهش آروغ زدن‌ها و سوءهاضمه کمک می‌کنند.

صدای آرامش‌بخش

با استفاده از جارو برقی، سشوار، و دیگر دستگاه‌ها صدا تولید کنید. صدای ساعت شماته‌دار و پنکه نیز می‌تواند کارساز باشد. این سر و صدا نه تنها حواس بچه را از ناراحتی‌اش پرت می‌کند، بلکه هم‌چنین باعث ایجاد آرامش ذهنی نیز می‌شود. با این کار، کودک‌تان فورا گریه‌اش را متوقف خواهد کرد.تجربه ثابت کرده است که صداهای بم نقش مثبتی در آرام کردن نوزاد دارد،درنتیجه زمزمه کردن یه لالاییی یا شعر خاص که کودک میشناسد توسط پدر ،میتواند بسیار تاثیر گذار باشد.