دیابت بارداری به شرایطی گفته می‌شود که افزایش قند خون برای اولین بار، در طی دوران بارداری دیده شود.شایع ترین زمان بروز دیابت حاملگی بین هفته های 24 تا 28 بارداری است. از آنجایی که مادران مبتلا به دیابت بارداری غالباً با علائم مشخصی روبرو نمی‌شوند انجام آزمایش خون به منظور بررسی میزان قند خون در دوران بارداری بسیار مهم است.علت دقیق دیابت باردای مشخص نیست. با توجه به عوارضی که دیابت برای جنین و نیز مادر باردار می تواند داشته باشد ، پیشگیری و کنترل دیابت در طی دوران بارداری ضروری می باشد.
دیابت دربارداری
دیابت بارداری به شرایطی گفته می‌شود که افزایش قند خون برای اولین بار، در طی دوران بارداری دیده شود.شایع ترین زمان بروز دیابت حاملگی بین هفته های 24 تا 28 بارداری است. از آنجایی که مادران مبتلا به دیابت بارداری غالباً با علائم مشخصی روبرو نمی‌شوند انجام آزمایش خون به منظور بررسی میزان قند خون در دوران بارداری بسیار مهم است.علت دقیق دیابت باردای مشخص نیست. با توجه به عوارضی که دیابت برای جنین و نیز مادر باردار می تواند داشته باشد ، پیشگیری و کنترل دیابت در طی دوران بارداری ضروری می باشد.
عوامل زیر خطر ابتلا به دیابت حاملگی را در زنان باردار افزایش می دهد :
داشتن اضافه وزن قبل از بارداری
سابقه به دنیا آوردن نوزاد مرده
سابقه حداقل 2 بار سقط خودبه خود
ابتلا به دیابت حاملگی در بارداری قبلی
سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
سابقه به دنیا آوردن حداقل یک نوزاد با وزن بالای 4 کیلوگرم
زیاد بودن مایع آمنیوتیک
یادآوری کنیم بیشتر زنان بارداری که به دیابت بارداری مبتلا می شوند ممکن است هیچ کدام از موارد بالا را نداشته باشند.
تشخیص دیابت حاملگی
برای تمامی خانم‌های باردار دراولین ویزیت ، قند خون ناشتا همراه سایر آزمایشات بارداری درخواست می شود .
نتیجه آزمایش و تفسیر آن:
اگر مقدار قندخون کمتر از 92 باشد طبیعی می باشد و مجدا"در هفته 24-28 آزمایش قندخون ناشتا تکرار می شود.
اگر مقدار قندخون بین 125-93 باشد احتمال بروز دیابت وجود دارد برای این افراد رژیم غذایی مناسب و ورزش توصیه می شود . آزمایش قندخون در هفته 28-24مجدد تکرار می شود .
اگر مقدار قندخون بالای 126 باشد آزمایش قندخون را تکرار می کنند در صورت نتیجه مشابه غیرطبیعی می باشد و درمان دیابت را شروع می کنند .
غربالگری در هفته 28-24:
به منظور غربالگري ديابت بارداري، درهفته 28-24 بارداری آزمون تحمل گلوكز خوراكي دو ساعته درخواست می گردد یعنی قندخون ناشتا اندازه گیری می شود بعد یک مابع شیرین خانم باردار مصرف می کند سپس یک و دو ساعت بعد مجدد قند خون بررسی می شود .
نتیجه و تفسیر آن:
- قند خون ناشتا مساوی یا بیشتر از 92باشد
- قند خون یک ساعت پس از مصرف ماده قندی مساوی یا بیشتر از 180
-قندخون دو ساعت پس از مصرف ماده قندی مساوی و یا بیشتر از 153
در صورتي كه حداقل يكي از نتايج آزمايش قند خون غير طبيعي باشد، تشخيص ديابت بارداري قطعي و اقدام لازم و پیگیری ضروری است .
عوارض دیابت در بارداری:
دیابت مادر می تواند منجر به نقص های مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین در اوایل بارداری گردد.در طی سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری ، دیابت مادر می تواند منجر به تغذیه بیش از حد و رشد زیاد از حد جنین شود. جنین بزرگ احتمال زایمان دشوار و هم چنبن نیاز به عمل سزارین را افزایش می دهد . لازم به ذکر است که دیابت بارداری می‌تواند خطر ابتلا به فشارخون بالا و مسمومیت بارداری را در مادر افزایش دهد.
درمان دیابت بارداری:
درمان دیابت بارداری، شامل اقداماتی می باشد که بتواندمیزان قند خون را در محدوده طبیعی نگه دارد اصولا " با رعایت موارد زیر می توانید قند خون خود را کنترل کنید .
برنامه غذایی منظم
برخی از نکات اصلی که باید در رژیم غذایی خانم های بارداری که به دیابت بارداری مبتلا هستند رعایت شود شامل :عدم مصرف غذاهای حاوی مواد قندی و غذاهای چرب، استفاده از کربوهیدرات ها، پروتئین و غذاهای حاوی آهن و کلسیم در برنامه غذایی، استفاده از مقدار زیادی میوه و سبزی در طول روز و هم چنین برای ثابت ماندن میزان قنذخون در بین وعده‌های اصلی، میان وعده توصیه می شود .
ورزش برای درمان دیابت بارداری
بدن هنگام ورزش کردن قند بیشتری مصرف می‌کندبه همین دلیل ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی برای کنترل دیابت بارداری بسیار مهم می باشد از ورزش های سبک مانند پیاده روی می توان شروع کرد .
اندازه گیری قند خون
عامل مهم دیگر در کنترل و درمان دیابت بارداری، اندازه گیری منظم سطح قند خون است، این کنترل قند خون باعث می شود به طور ناخواسته سطح قند خون بیش از حد بالا یا پایین نرود و در محدوده نرمال باقی بماند.
بیشتر مبتلایان به دیابت بارداری به دنبال رعایت موارد گفته شده تحت کنترل درآمده و درمان می‌شوند ولی درصدی از افراد نیاز به تجویز انسولین یا دارو پیدا می‌کنند مصرف هر نوع دارو و یا انسولین باید تحت نظر متخصص غدد انجام شود.
«خطر ايجاد ديابت بـارداري ، بايـد در اولـين ويزيـت دوران بارداري مورد ارزيابي قرار گيرد»
کنترل دیابت بارداری کمک می‌کند که شما و کودکتان، هر دو سالم بمانید. در صورتی که سریعا" برای کنترل قند خون خود اقدام کنید، می‌توانید خودتان و کودکتان را از خطرات احتمالی در امان نگه دارید.