مرکاپتوپورين-Mercaptopurine

موارد مصرف مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

لوسمي لنفوبلاستيك حاد (ALL)

توجه: موارد و مقدار مصرف اين دارو ممكن است تغيير يابد. براي كسب اطلاعات جديد به منابع پزشكي مراجعه كنيد.
توجه: براي كسب آگاهي بيشتر درباره اين دارو، به اطلاعات مربوط به Antimetabolites مراجعه كنيد.

مکانیسم اثر مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

اثر ضد نئوپلاسم: مركاپتوپورين در داخل سلول به شكل فعال خود تبديل مي‌شود و با رقابت براي آنزيم لازم براي ساخت پورين، اثرات آنتي‌متابوليت سيتوتوكسيك خود را اعمال مي‌كند. اين عمل موجب مهار ساخت DNA و RNA مي‌شود.
مقاومت متقاطع بين مركاپتوپورين و تيوگوانين وجود دارد.

موارد منع مصرف مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

در بيماراني كه بيماري آنها نسبت به درمان با اين دارو مقاومت نشان داده است.

موارد احتياط: بارداري، کاهش نوتروفيل‌ها يا پلاکتها پس از شيمي‌درماني و يا راديوتراپي و بيماراني که نارسايي کبد يا کليه دارند.

عوارض جانبی مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

پوست: زيادي پيگمانتاسيون، بثورات پوستي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ و بي‌اشتهايي ، زخمهاي دردناك دهاني، زخم گوارشي، پانکراتيت.
خون: لكوپني، ترومبوسيتوپني، كم‌خوني
كبد: زردي، سميت کبدي.
متابوليك: زيادي اسيداوريك خون.
ساير عوارض: تب،‌ سردرد.

تداخل دارویی مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

آلوپورينول با مقادير mg/day 600-300 اثرات سمي مركاپتوپورين، بخصوص اثر كاهنده فعاليت مغز استخوان،‌ را افزايش مي‌دهد. اين اثر ناشي از مهار متابوليسم مركاپتوپورين توسط آلوپورينول است. در صورت مصرف همزمان اين دارو با آلوپورينول، مقدار مصرف مركاپتوپورين بايد حدود 30-25 درصد كاهش يابد.
مصرف همزمان وارفارين با مركاپتوپورين فعاليت ضد انعقادي وارفارين را كاهش مي‌دهد. مكانيسم اين تداخل شناخته نشده است.
مصرف همزمان با ساير داروهاي سمي براي كبد بايد با احتياط همراه باشد، زيرا خطر مسموميت كبدي افزايش مي‌يابد.
مصرف همزمان كوتريموكسازول باعث افزايش سركوب مغز استخوان مي‌شود. با احتياط مصرف شود.
مصرف همزمان واكسن‌هاي حاوي ويروس زنده باعث افزايش احتمال عفونت ناشي از واكسن مي‌شود. همزمان استفاده نشود.

مصرف مرکاپتوپورين (Mercaptopurine) در بارداری

FDA طبقه بندی: D.

مصرف مرکاپتوپورين (Mercaptopurine) در دوران شیردهی

ترشح مركاپتوپورين در شير مشخص نيست. با اين وجود، به دليل بروز عوارض جانبي شديد، موتاژنيك و كارسينوژنيك بودن دارو براي شيرخواران، شيردهي در دوران مصرف اين دارو توصيه نمي‌شود.

مقدار مصرف مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

1- براي بهبود بيماري ممكن است به 4-2 هفته يا بيشتر زمان نياز باشد.
2- تعداد تام سلولهاي خوني را بايد هر هفته پيگيري كرد و مراقب كاهش شديد سلولهاي خوني بود.
3- قرصهاي اين دارو در درجه حرارت اتاق و دور از نور نگهداري شوند.
4- تغيير مقدار مصرف دارو بعد از شيمي درماني يا پرتو درماني، كاهش تعداد نوتروفيلها يا پلاكتها و در موارد عيب كار كبد يا كليه ممكن است ضروري باشد.
5- مقدار مصرف مايعات و دفع آنها از بدن بايد پيگيري شود. بيمار بايد حداقل سه ليتر آب در روز مصرف كند.
6- اين دارو بعضي مواقع 6- مركاپتوپورين يا 6-MP ناميده مي‌شود.
7- عملكرد كبدي و شاخصهاي هماتولوژيك را بايد هر هفته در طول درمان پيگيري كرد.
8- غلظت سرمي اسيداوريك بايد پيگيري شود. مصرف آلوپورينول، در صورت لزوم، بايد با احتياط صورت گيرد.
9- بيمار بايد از نظر بروز علائم خونريزي و عفونت تحت مراقبت باشد.
10- بعد از قطع مصرف دارو، اختلال كار كبد قابل برگشت خواهد بود. بيمار بايد از نظر بروز يرقان، مدفوع كم‌رنگ و ادرار تيره‌رنگ تحت مراقبت باشد. در صورت حساس شدن كبد به فشار يا لمس، بايد مصرف دارو قطع شود.
11- در مواردي كه تعداد پلاكتها به كمتر از ml/100000 مي‌رسد، بايد از هرگونه تزريق عضلاني داروها خودداري كرد.

نکات قابل توصیه در مورد مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

1- احتمال بروز تهوع و استفراغ وجود دارد،‌ ولي، با اين وجود، مصرف دارو را ادامه دهد.
2- در صورت بروز استفراغ بلافاصله بعد از مصرف دارو، فوراً به پزشك اطلاع دهد.
3- از مصرف فرآورده‌هاي حاوي الكل در طول درمان با اين دارو خودداري نمايد.
4- مصرف زياد مايعات موجب افزايش دفع ادرار و در نتيجه تسهيل دفع اسيداوريك مي‌شود. مايعات زياد نوشيده شود.
5- از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداري كند.
6- بهبود ممکن است 2-4 هفته و يا بيشتر زمان نياز داشته باشد.
7- به خانمهايي که از اين دارو استفاده مي‌کنند توصيه مي‌شود در هنگام مصرف آن باردار نشوند.
مصرف در كودكان: عوارض گوارشي در كودكان كمتر از بزرگسالان بروز مي‌كند.

اَشکال دارویی مرکاپتوپورين (Mercaptopurine)

Tablet: 50 mg

نام تجاری دارو

شركت سهامي دارويي كشور     تولید شده     TABLET     MERCAPTOPURINE 50MG TAB
رضا دارو پارس     تولید شده            TABLET     PURINETONE® 50MG TAB
فوريتهاي دارو ئي آريا دارو سرمد     تولید شده            TABLET     PURI-NETHOL® 50MG TAB
فوريتهاي داروئي پخش رازي     تولید شده     TABLET     MERCAPTOPURINE 50MG TAB
فوريتهاي داروئي شفا طب البرز     تولید شده            TABLET     PURI-NETHOL® 50MG TAB