هشدار! تجويز و تعيين دوز دارو به عهده پزشک می باشد و ماما سایت هيچگونه مسئوليتی در خصوص مصرف خود سرانه دارو ندارد
نام علمی دارو
[ريسپريدون-Risperidone]
گروه دارویی
[داروهای خواب آور،آرامبخش]
موارد مصرف ريسپريدون (Risperidone)
الف) درمان كوتاه مدت (6 تا 8 هفته) اسكيزوفرني.
ب) درمان كوتاه مدت (12 هفته) اسكيزوفرني.
پ) جلوگيري از عود اسكيزوفرني در مصارف طولاني مدت (يك تا دو سال)
ت) درمان فاز حاد مانيا يا اختلالات mixed در بيماران دوقطبي تيپ يك به صورت مونوتراپي يا همراه با ليتيم يا والپروات براي دوره‌هاي كوتاه مدت (3 هفته).
ث) بي قراري ناشي از اوتيسم.
مکانیسم اثر ريسپريدون (Risperidone)
اثر آنتي سايكوتيك: دارو با بلوك گيرنده‌هاي دوپاميني تيپ 2 و سروتونيني تيپ 2 اثر آنتي سايكوتيك دارد. بلوك ديگر گيرنده ها ممكن است مسؤول ديگر اثرات دارو باشد.
موارد منع مصرف ريسپريدون (Risperidone)
حساسيت به دارو يا ديگر تركيبات فرمولاسيون.
موارد احتياط: دارو باعث اختلال در هدايت قلبي و گاهاً ايجاد آريتمي مي شود.
در بيماران با سابقه اختلال هدايتي قلب با احتياط به كار رود. هر چند احتمال اين عارضه نسبت به بقيه آنتي سايكوتيكها كمتر است.
دارو باعث عوارض آنتي كولينرژيك مي شود. هرچند نسبت به بقيه آنتي سايكوتيكها كمتر است.
آنتي سايكوتيكها باعث اختلال حركتي مري و آسپيراسيون مي شود. در بيماران با ريسك پنوموني (مانند آلزايمر) با احتياط به كار رود.
دارو باعث عوارض خارج هرمي شامل سودوپاركينسونيسم، واكنشهاي ديستونيك حاد، آكاتيزيا و تارديو ديسكينزي مي شود. ريسك اين عوارض نسبت به بقيه آنتي سايكوتيكها كمتر است.
آنتي سايكوتيكهاي آتيپيك باعث ايجاد هايپرگليسمي مي شوند. كه بعضي موارد شديد بوده و منجر به كتواسيدوز، كوماي هايپراسمولار يا مرگ مي شود. در بيماران ديابتي با احتياط استفاده شود.
دارو مي تواند باعث سندرم نورولپتيك بدخيم شود. از نظر وضعيت هوشياري، تب، رژيديتي عضلاني يا ناپايداري اتونوم بيمار را مانيتور كنيد.
دارو مي تواند باعث افت فشار خون وضعيتي شود در بيماران در معرض خطر مانند هايپوولمي، بيماريهاي قلبي ـ عروقي يا عروق مغزي با احتياط به كار رود.
موارد نادري از پرياپيسم بدنبال مصرف دارو گزارش شده است.
دارو به ميزان كم تا متوسط سداتيو است. دراختلالات با دپرسيون CNS با احتياط به كار رود.
در بيماراني كه احتمال اقدام به خودكشي در آنان زياد است با احتياط و در مقادير كم تجويز شود.
اختلال در تنظيم دماي بدن با دارو رخ مي دهد. در موارد ورزشهاي سنگين، دهيدراتاسيون و همراه ساير داروهاي آنتي كولينرژيك با احتياط به كار رود.
دارو باعث افزايش وزن قابل توجه مي شود. دور كمر و BMI بيمار را مانيتور كنيد.
بيمار با سايكوز در زمينه دمانس كه با آنتي سايكوتيكهاي آتيپيك درمان مي شوند، ميزان مرگ و مير نسبت به پلاسبو در آنها افزايش مي يابد. اين خطر در موارد دهيدراتاسيون يا مصرف ديورتيكها بيشتر است. ريسپريدون براي درمان سايكوز در زمينه دمانس تأييد نشده است.
در بيماران با گلوكوم زاويه بسته و نارسايي كبدي با احتياط به كار رود.
دارو باعث افزايش سطح پرولاكتين در بالغين و كودكان مي شود. در سرطان سينه يا ديگر تومورهاي وابسته به پرولاكتين با احتياط به كار رود.
در موارد مياستني گراويس، پاركينسون و نارسايي كليوي و سابقه تشنج با احتياط به كار رود.
دارو بدليل اثرات ضد استفراغ خود ممكن است توكسيسيته ناشي از ديگر داروها يا بيماريها (مانند سندرم ري، تومورهاي مغزي) را ماسكه كند.
ايمني و اثربخشي دارو در كودكان كوچكتر از 5 سال اثبات نشده است.
فرمهاي تزريقي دارو حاوي ميكروسفرهاي Polylactide-co-glycolide هستند كه بندرت باعث انسداد شريان شبكيه در بيماران با اختلالات آناستموز شرياني وريدي مانند ( patent Foramen ovale) مي‌شود.
عوارض جانبی ريسپريدون (Risperidone)
اعصاب مرکزي: افزايش پرخاشگري، آژيتاسيون، اضطراب، سرگيجه، عوارض خارج هرمي، تب، سردرد، خواب آلودگي، سندرم نورولپتيك بدخيم، بي خوابي، اقدام به خودكشي، ديسكينزي دير رس.
قلبي ـ عروقي: درد قفسه سينه، افت فشار خون وضعيتي، افزايش فاصله QT، تاكيكاردي.
دستگاه گوارش: دردهاي شكمي، بي اشتهايي، يبوست، سوءهاضمه، تهوع، استفراغ.
ساير عوارض: خشكي پوست، بثورات جلدي، حساسيت به نور، عفونتهاي تنفسي فوقاني ، سرفه، آرترالژي، افزايش وزن، هايپرگليسمي، آنمي.
تداخل دارویی ريسپريدون (Risperidone)
دارو مي تواند باعث تشديد اثر بعضي از داروهاي ضد فشار خون شود.
كاربامازپين باعث افزايش کليرانس دارو و كاهش اثرات آن مي شود.
كلوزاپين کليرانس دارو را كاهش داده و سميت آن را افزايش مي دهد.
مصرف همزمان با ساير داروهاي CNS دپرسانت باعث افزايش اثرات دارو مي شود.
مصرف همزمان با آگونيست‌هاي دوپامين و لوودوپا باعث خنثي شدن اثرات دارو مي‌شود.
فلوكستين و پاروكستين باعث افزايش سطح ريسپريدون و عوارض ناشي از آن از جمله سندرم سروتونين مي شوند.
مصرف ريسپريدون (Risperidone) در بارداری
FDA طبقه بندی: C. در صورت بارداري يا قصد باردار شدن به پزشك خود اطلاع دهيد.
مصرف ريسپريدون (Risperidone) در دوران شیردهی
شيردهي طي مصرف اين دارو و تا 12 هفته بعد از آخرين تجويز عضلاني توصيه نمي شود.
مقدار مصرف ريسپريدون (Risperidone)
برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
هشدارها در مورد ريسپريدون (Risperidone)
1- دارو باعث افزايش فاصله QT، در بعضي از بيماران مي شود. براديكاردي، اختلالات الكتروليتي و مصرف همزمان ساير داروهايي كه باعث افزايش فاصله QT مي شوند و اختلالات مادرزادي با QT طولاني احتمال اين عارضه را بيشتر مي كند.
2- زماني كه دارو به صورت خوراكي تجويز مي شود. طبقه برنامه 3 روزه مصرف شود.
3- زماني كه بيمار را از داروي آنتي سايكوتيك ديگر به ريسپريدون تغيير مي يابد. در صورت امكان مصرف داروي اول قطع شود.
4- قبل از شروع تجويز دارو به صورت عضلاني، دوز خوراكي را تنظيم كنيد.
5- براي آماده سازي محلول تزريقي، محلول رقيق كننده همراه دارو را در ويال ريخته و براي 10 ثانيه مخلوط كنيد. سوسپانسيون بايد يكنواخت، غليظ و شيري رنگ باشد. ذرات بايد مشخص باشند. 6 ساعت بعد از رقيق شدن و ترجيحاً بلافاصله استفاده شود. در صورتي كه فاصله آماده سازي تا تزريق بيشتر از 2 دقيقه طول كشيد، مجدداً قبل از تزريق ويال را به خوبي تكان دهيد.
6- عارضه ديكسينزي ديررس بعد از مصارف طولاني مدت دارو رخ مي دهد. ممكن است ماهها يا سالها بعد بروز كرده، خود به خود برطرف شود يا با قطع دارو ادامه يابد.
7- سندرم نورولپتيك بدخيم يك عارضه نادر ولي كشنده است. از نظر علائم اين سندرم مانند هايپر پيركسي، رژيديتي عضلاني، تغيير سطح هوشياري، ضربان نبض نامنظم، تغييرات فشار خون و تعريق بيمار را ارزيابي كنيد.
8- بدنبال مصرف دارو ممكن است هايپرگليسمي رخ دهد. اگر در بيمار خطر ابتلا به ديابت وجود دارد. قند خون را قبل از مصرف و سپس به صورت دوره‌اي چك كنيد. تمام بيماران را از نظر علائم هايپرگليسمي شامل پرنوشي، پر ادراري، پرخوري و ضعف بررسي كنيد. در صورت بروز علائم، قند خون ناشتا را بررسي كنيد. عموماً با قطع دارو اين عارضه برطرف مي شود.
9- در صورتي كه دارو طولاني مدت مصرف مي شود. منافع بر مضرات مصرف در بيمار سنجيده شود.
نکات قابل توصیه در مورد ريسپريدون (Risperidone)
1- براي كاهش احساس سبكي سر و سرگيجه، وضعيت خود را از حالت خوابيده به نشسته به آهستگي تغيير دهيد.
2- ضمن مصرف دارو در انجام كارهايي كه نياز به هوشياري بالا دارد مانند رانندگي احتياط كنيد.
3- قبل از مصرف ساير داروها بخصوص به صورت بدون نسخه، با پزشك يا داروساز خود مشورت كنيد.
4- دارو را مي توان بدون توجه به زمان غذا خوردن مصرف كرد.
5- در صورت قصد باردار شدن، تا 12 هفته بعد از تجويز آخرين دوز عضلاني دارو صبر كنيد.
مصرف در سالمندان
1- بهتر است مصرف دارو با دوزهاي پايين تر آغاز شود.
2- در بيماران دمانس بدليل بروز عوارض س ربروواسكولار (مانند سكته مغزي، TIA) كه گاهاً كشنده است، مصرف اين دارو توصيه نمي شود.
مصرف در كودكان: ايمني و اثربخشي اين دارو در كودكان به جز در اوتيسم اثبات نشده است.
اَشکال دارویی ريسپريدون (Risperidone)
Tablet: 1, 2, 3, 4mg
نام تجاری دارو
پورسينا تولید شده TABLET RISPERIDONE 1MG TAB
روز دارو تولید شده TABLET RISPERIDONE (RUZDAROU) 1MG TAB
روز دارو تولید شده TABLET RISPERIDONE 1MG TAB
سبحان دارو تولید شده TABLET RISPERIDONE 1MG TAB
عبيدي تولید شده TABLET RISPERIDONE-ABIDI® 1MG TAB
پورسينا تولید شده TABLET RISPERIDONE (PURSINA) 2MG TAB
پورسينا تولید شده F.C. Tablet RISPERIDONE 2MG TAB
روز دارو تولید شده F.C. Tablet RISPERIDONE (RUZDAROU) 2MG TAB
روز دارو تولید شده F.C. Tablet RISPERIDONE 2MG TAB
سبحان دارو تولید شده F.C. Tablet RISPERIDONE 2MG TAB
عبيدي تولید شده TABLET RISPERIDONE-ABIDI® 2MG TAB
عبيدي تولید شده TABLET RISPERIDONE-ABIDI® 3MG TAB
روز دارو تولید شده F.C. Tablet RISPERIDONE (RUZDAROU) 4MG TAB
روز دارو تولید شده TABLET RISPERIDONE 4MG TAB
سبحان دارو تولید شده TABLET RISPERIDONE 4MG TAB
سها (سايت وردآورد) تولید شده TABLET RISPERIDONE 4MG TAB
عبيدي تولید شده TABLET RISPERIDONE-ABIDI® 4MG TAB
سبحان دارو تولید شده Scored F.C. Tablet RISPERIDONE (SOBHANDAROU) 1MG TAB
سبحان دارو تولید شده Scored F.C. Tablet RISPERIDONE (SOBHANDAROU) 2MG TAB
سبحان دارو تولید شده Scored F.C. Tablet RISPERIDONE (SOBHANDAROU) 4MG TAB