در حوزه روانشناسی و سلامت روان، شخصیت عبارت است از مجموعه طرز تفکرها، احساسات و رفتار یک فرد که یک “من” کلی برای او تشکیل می دهد. اختلالات شخصیت نیز به مواردی اشاره می کنند که همین بخش، یعنی نحوه تفکر یا عملکرد فرد را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به بروز احساسات و رفتارهای متفاوت و اغلب غیر عادی در او می گردد. اختلال شخصیت وابسته (Dependent Personality Disorder) یکی از 10 نوع اختلال شخصیت است که اغلب در دوران کودکی یا تا سن 29 سالگی آغاز می گردد. این اختلال که در روانشناسی با عبارت کوتاه DPD  شناخته می شود، اشاره به ویژگی افرادی دارد که در مراقبت از خود، احساس درماندگی، تسلیم یا ناتوانی می کنند. به نحوی که حتی در تصمیم گیری های ساده نیز دچار مشکل می شوند. به همین سبب همواره به دنبال فردی می گردند که با تکیه به او، بتوانند اعتناد به نفس و توانایی خود را باز یابند. در نتیجه دیگران ممکن است آن ها را با کلماتی مانند نیازمند یا چسبنده توصیف کنند. بر اساس نتایج اخرین مطالعات، حدود 10 درصد از افراد مبتلا به اختلال شخصیت هستند که از این میزان، کمتر از 1٪ آن ها، علائم DPD را دارند. همچنین گفته می شود که زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می گردند.

علل و دلایل اختلال شخصیت وابسته(DPD)

بر اساس داده های علم روانشناسی، هنوز نمی توان به طور قطعی، علتی برای بروز اختلال شخصیت وابسته ذکر تنها می توان به ترکیبی از عوامل از جمله ژنتیک، شرایط محیطی و فرآیند رشد اشاره کرد که می توانند در کنار یکدیگر، به ایجاد این اختلال کمک کنند. بر این اساس، محققان معتقدند که DPD در افرادی که تجربیات زندگی خاصی دارند، بیشتر رخ می دهد. از جمله این تجربیات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

روابط توهین آمیز: افرادی که روابط توهین آمیز بیشتری را تجربه کرده اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DPD هستند.

تروما یا اتفاقات ناگوار دوران کودکی: کودکانی که تجربه کودک آزاری (آزارهای کلامی، فیزیکی و یا جنسی) را داشته اند و یا توسط والدینشان رها شده اند، کودکان دارای بیماری های مهلک و کسانی که تروماهای ناگوار (مانند مرگ پدر و مادر) را در کودکی تجربه کرده اند، بیشتر احتمال دارد که به اختلال شخصیت وابسته دچار DPD شوند.

سابقه خانوادگی: ابتلای یکی از اعضای خانواده به اختلال شخصیت وابسته، احتمال ابتلا به آن را در سایر افراد خانواده را نیز افزایش می دهد.

تربیت خانوادگی: کودکانی که در خانواده های مقتدر و با شیوه هایی سختگیرانه رشد کرده اند، ممکن است به دلیل عدم توانایی در تخطی از دستورات، به اختلال DPD مبتلا شوند. البته مودب بودن به تنهایی را نمی توان معادل این اختلال دانست.

زوج درمانگر مناسب در تهران