کوتريموکسازول-CO-Trimoxazole

موارد مصرف کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

الف) عفونت‌هاي مجاري ادرار و شيگلوز.
ب) عفونت گوش مياني.
پ) پروفيلاكسي اوليه در برابر توكسوپلاسموز در بيماران مبتلا به عفونت HIV.
ت) پنومونيت ناشي از پمنوموسيستيس ژيرووسي (pneumocystis jiroveci).
ث) اسهال مسافران.
ج) برونشيت مزمن.
 

مکانیسم اثر کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

كوتريموكسازول به طور كلي باكتري‌كش است. اين دارو آنزيم‌هاي مورد نياز در مسير ساخت اسيد فوليك را مهار مي‌كند. سولفامتوكسازول از تشكيل اسيد دي هيدروفوليك از اسيد پاراآمينوبنزوييك (PABA) جلوگيري مي‌كند، در صورتي كه تري‌متوپريم آنزيم دي‌هيدروفولات ردوكتاز را مهار مي‌سازد. سولفامتوكسازول و تري‌متوپريم، هر دو باعث مهار ساخت اسيد فوليك مي‌شوند و از ساخت سلولي اسيدهاي نوكلئيك اساسي در باكتري جلوگيري مي‌كنند.
كوتريموكسازول بر اشريشياكلي، كلبسيلا، انتروباكتر، پروتئوس ميرابيليس، هموفيلوس آنفلوانزا، استرپتوكوكوس پنومونيه، استافيلوكوكوس اورئوس، آسينتوباكتر، سالمونلا، شيگلا و پنوموسيستيس كاريني مؤثر است.

موارد منع مصرف کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

 آنمي مگالوبلاستيك ناشي از كمبود فولات، حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به سولفوناميدها (يا هر دارويي كه حاوي گوگرد باشد، مانند تيازيدها، فوروسمايد و داروهاي خوراكي پايين‌آورنده قند خون) يا به تري‌متوپريم، نارسايي شديد كبدي يا كليوي يا پورفيري، اواخر بارداري و در دوران شيردهي و كودكان زير 2 ماه.
موارد احتياط : اختلالات خفيف تا متوسط كار كبد يا كليه، انسداد ادراري (به دليل خطر تجمع دارو)، آلرژي‌هاي شديد، آسم، ديسكرازي خوني و كمبود فولات يا گلوكز-6- فسفات دهيدروژناز (G6PD).

عوارض جانبی کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

اعصاب مرکزي : سردرد، افسردگي، تشنج، توهم.
پوست: اريتم مولتي فورم (سندرم استيونس - جانسون)، بثورات فراگير پوست، نكروليز قشر خارجي پوست، درماتيت فلسي، حساسيت به نور، كهير، خارش و پتشي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شكمي، بي‌اشتهايي، التهاب مخاط دهان.
ادراري ـ تناسلي: نفروز سمي همراه با اوليگوري و آنوري، كريستالوري و هماچوري.
خون: آگرانولوسيتوز، كم خوني آپلاستيك، كم خوني مگالوبلاستيك، ترومبوسيتوپني، لكوپني، كم خوني هموليتيك.
كبدي: يرقان.
ساير عوارض: حساسيت مفرط، بيماري سرم، تب ناشي از دارو، آنافيلاكسي.
توجه : بيماران مبتلا به AIDS بيشتر از سايرين در معرض تمام عوارض جانبي اين دارو، بخصوص حساسيت مفرط، بثورات پوستي، تب، مسموميت خوني و غيرطبيعي بودن نتايج آزمون‌هاي عملكرد كبدي قرار دارند.
مصرف دارو در صورت بروز موارد زير بايد قطع شود
علائم مسموميت يا حساسيت مفرط، اختلالات خوني همراه با گلودرد، رنگ‌پريدگي، تب، يرقان، پورپورا يا ضعف، كريستالوري همراه با كوليك كليوي، هماچوري، كاهش ترشح ادرار، وجود پروتئين در ادرار، انسداد ادراري، سنگ كليه، افزايش BUN، آنوري يا اسهال شديد كه نشانگر كوليت سودوممبران است. در صورت بروز علائم كم خوني مگالوبلاستيك، بايد مصرف دارو قطع شود و اسيد فولينيك براي رهايي مغز استخوان از اين عارضه مصرف شود.

تداخل دارویی کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

كوتريموكسازول ممكن است متابوليسم كبدي داروهاي خوراكي ضد انعقاد را مهار سازد و موجب جابه‌جايي آنها از محل‌هاي اتصالشان و افزايش اثرات ضد انعقاد شود.
مصرف همزمان با اسيد پارا آمينوبنزوئيك (PABA)، اثرات اين سولفوناميد را خنثي مي‌سازد.
مصرف همزمان با داروهاي خوراكي پايين‌آورنده قند خون (سولفونيل اوره‌ها)، اثرات كاهنده قند خون اين داروها را با جابه‌جا كردن آنها از محل‌هاي اتصال به پروتئين، افزايش مي‌دهد.
مصرف همزمان با داروهاي اسيدي‌كننده ادرار (كلرور آمونيم يا اسيد آسكوربيك)، pH ادرار و حلاليت سولفوناميد را كاهش مي‌دهد و موجب افزايش خطر كريستالوري مي‌شود.
مصرف همزمان با سيكلوسپورين ريسك سميت كليوي را زياد مي‌كند.
سطح ديگوكسين ممكن است با مصرف همزمان كوتريموكسازول افزايش يابد.
ايندومتاسين ممكن است سطح كوتريموكسازول (جزء سولفامتوكسازول) را افزايش دهد.
سطح متوتركسات ممكن است افزايش يابد.
متابوليسم فني‌توئين ممكن است كاهش يابد.
در صورت مصرف همزمان پيريمتامين با دوز بيش از mg 25 در هفته، ممكن است آنمي مگالوبلاستيك بروز نمايد.
كوتريموكسازول ممكن است باعث كاهش اثر ضد افسردگي‌هاي سه حلقه‌اي شود.

مصرف کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole) در بارداری

مصرف این دارو در زنان باردار اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود. ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.

مصرف کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole) در دوران شیردهی

مصرف كوتريموكسازول در دوران شيردهي توصيه نمي‌شود.

مقدار مصرف کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

---------------

نکات قابل توصیه در مورد کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

1-    در طول مصرف این دارو بیمار باید مایعات به اندازه کافی دریافت کند.
2-    احتمال بروز واکنش های حساسیت به نور در بیماران وجود دارد. بیمار باید از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری کند.
3-    در صورت بروز سرگیجه باید احتیاط کرد.
4-    در صورت بروز اختلالات خونی یا بثورات جلدی، باید بلا فاصله مصرف دارو را قطع کرد.

اَشکال دارویی کوتريموکسازول (CO-Trimoxazole)

نام تجاری دارو

SEPTRIN (Canada) , CO TRIMOXAZOLE , COTRIXOLE , DUCOTRI , COTRIM