هشدار! تجویز و تعیین دوز دارو به عهده پزشک می باشد و ماما سایت هیچگونه مسئولیتی در خصوص مصرف خود سرانه دارو ندارد
نام علمی دارو
[بتامتازون-Betamethasone -Systemic]
موارد مصرف بتامتازون (Betamethasone Systemic)
الف) التهاب شدید یا كاهش ایمنی.
ب) پیشگیری از بیماری غشاء هیالن در نوزادان نارس.
مکانیسم اثر بتامتازون (Betamethasone Systemic)
اثر ضد التهاب: بتامتازون ساخت آنزیمهای لازم برای كاهش پاسخهای التهابی را تحریك میكند. بتامتازون یك استروئید طولانی اثر با قدرت ضد التهابی 25 برابر هیدروكورتیزون هم وزن آن است. این دارو هیچگونه فعالیت مینرالوكورتیكوئیدی ندارد. اشكال خوراكی بتامتازون بهعنوان داروهای خوراكی ضد التهاب مصرف میشوند. بتامتازون سدیم فسفات بسیار قابل حل و شروع اثر آن بسیار سریع است و میتوان آن را به صورت وریدی تزریق نمود. بتامتازون سدیم فسفات و بتامتازون استات تركیبی از ملح فسفات با اثر سریع و ملح استات با حلالیت كم و اثر آهسته است كه اثر ضدالتهابی سریع را همراه با طول مدت اثر طولانی به وجود میآورد. این تركیب به شكل سوسپانسیون است و نباید به صورت وریدی تزریق شود. این شكل دارو از راه تزریق داخل مفصلی، داخل جلدی یا داخل ضایعه، بهعنوان یك داروی ضد التهاب، مؤثر است.
موارد منع مصرف بتامتازون (Betamethasone Systemic)
حساسیت مفرط به دارو یا هریك از اجزای فرآوردههای حاوی كورتیكواستروئید، عفونتهای قارچی سیستمیك، تجویز واكسنهای حاوی ویروس زنده همزمان با این دارو.
موارد احتیاط: باعث سركوب محور هیپوفیز- هیپوتالاموس- آدرنال شده بخصوص در كودكان یا بیمارانی كه دوزهای بالای دارو را در طولانی مدت دریافت میكنند ، ساپرس محور منجر به كریز آدرنال میشود. قطع تجویز این داروها باید به آهستگی و با دقت صورت گیرد. هنگام تبدیل فرآورده از نوع سیستمیك به استنشاقی، بدلیل احتمال نارسایی آدرنال یا عوارض قطع مصرف مثل افزایش علائم آلرژی، دقت كافی لازم است. بیمارانی كه بیشتر از 20 میلیگرم در روز پردنیزولون (یا معادل آن) دریافت میكنند بیشتر مستعد این حالتاند.
مواردی از مرگ و میر در بیماران آسماتیك هنگام تبدیل فرآورده از فرم سیستمیك به آئروسل گزارش شده است. در شرایط استرس، بیماران با سركوب محور باید دوز كافی از كورت یکواستروئیدهای دارای فعالیت مینرالوكورتیكوئیدی مانند هیدروكورتیزون یا كورتیزون را بهجای بتامتازون دریافت كنند. مصرف طولانی مدت كورتیكواستروئیدها ریسك عفونتهای ثانویه را افزایش داده، علائم عفونت حاد (مثل عفونت قارچی) را ماسكه كرده، عفونتهای ویروسی را تشدید کرده و پاسخ دهی به واكسنها را تضعیف میكند. از تماس با افراد مبتلا به آبله مرغان جلوگیری شود. این فرآوردهها در درمان هرپس چشمی، مالاریای مغزی یا هپاتیتهای ویروسی نباید به كار روند.
در بیماران با سل نهفته با احتیاط مصرف شده و در كسانی كه سل فعال دارند تنها همراه با داروهای ضد سل به كار روند. مصرف طولانی مدت این فرآوردهها ریسك ساركوم كاپوزی را افزایش میدهد كه در صورت بروز، قطع مصرف دارو لازم است.در بیماران (بویژه با اختلالات نوروماسكولار ) مصرف دوزهای بالا باعث میوپاتی حاد شده كه ممكن است عضلات چشمی و تنفسی را نیز درگیر كند ، در این موارد كراتین كیناز بیمار را مانیتور كنید. بهبودی با تأخیر روی میدهد. این داروها باعث اختلالات روانی مانند افسردگی ، افوریا، بیخوابی، نوسان خلق و اختلالات شخصیتی میشوند. بیماریهای زمینهای روانی با مصرف این داروها تشدید مییابند. در بیماران با نارسایی قلبی ریسك تجمع مایعات و بدتر شدن بیماری را افزایش میدهند .
در بیماران دیابتی تولید گلوكز را مختل كرده و خطر هایپرگلیسمی را افزایش میدهند. در بیماران با اختلالات گوارشی مانند دیورتیكولیت، پپتیك اولسر و كولیت اولسراتیو ریسك پرفوراسیون را افزایش میدهند. در اختلالات كبدی مانند سیروز، بدلیل احتباس مایعات با احتیاط به كار روند. در بیماران میاستنی گراویس درمان با كورتیكواستروئیدها (بخصوص مراحل حاد بیماری ) باعث تشدید بیماری میشود. بدنبال سكته قلبی حاد به دلیل خطر پارگی میوكارد با احتیاط استفاده شوند. مصرف طولانی مدت باعث افزایش فشار داخل چشم، گلوكوم زاویه باز و كاتاراكت میشود، لذا در بیماران مبتلا به گلوكوم و كاتاراكت با احتیاط مصرف شوند و در مصرف مزمن، معاینات چشمی منظم صورت گیرد. مصرف طولانی مدت خطر استئوپروز را در بیماران افزایش میدهد.
در نارسایی كلیوی بدلیل خطر احتباس مایعات با احتیاط به كار روند. در بیماران با سابقه صرع با احتیاط به كار رود. مواردی از تشنج در كریز آدرنال گزارش شده است. كلیرانس متابولیك كورتیكواستروئیدها در هایپرتیروئیدی افزایش و در هایپوتیروئیدی كاهش مییابد. تنظیم دوز در این موارد لازم است.
به خاطر عوارض جانبی متعدد در افراد مسن با كمترین دوز و كوتاه مدت استفاده شوند. مصرف در كودكان باعث تأخیر رشد میشود كه بایستی مانیتور شوند .
عوارض جانبی بتامتازون (Betamethasone Systemic)
مصرف مقادیر زیاد بتامتازون برای مدت طولانی، آزادسازی هورمون آدرنوكورتیكوتروپین (ACTH) را از غده هیپوفیز مهار میسازد و در نتیجه، بخش قشری غده فوق كلیوی ترشح كورتیكواستروئیدهای درونزاد را متوقف میكند. شدت و طول مدت مهار محور هیپوتالاموس- غده هیپوفیز- غده فوق كلیوی (HPA) در بیماران مختلف بسیار متغیر است و به مقدار مصرف، زمان و تعداد دفعات و طول مدت مصرف گلوكوكورتیكوئیدها بستگی دارد.
اعصاب مركزی: سرخوشی كاذب ، بیخوابی، سردرد، رفتار سایكوتیك، تومور کاذب مغز، تغییر الگوهای ذهنی، عصبانیت، بیقراری.
قلبی ـ عروقی: نارسایی احتقانی قلب ، كمی فشار خون، ادم، ترومبوآمبولی، ترومبوفلبیت و آریتمی.
پوست: تأخیر در بهبود زخمها ، آکنه، بثورات پوستی، رگههای پوستی (استریا).
چشم، حلق، بینی: كاتاراكت، گلوكوم، برفك دهان.
دستگاه گوارش: قرحه گوارشی، تحریك، افزایش اشتها، پانكرآتیت، استفراغ.
ایمنی: كاهش ایمنی، افزایش استعداد ابتلا به عفونت.
متابولیك: كاهش پتاسیم خون ، احتباس سدیم، احتباس مایعات، افزایش وزن بدن، افزایش قند خون، كاهش كلسیم خون.
عضلانی- اسكلتی: آتروفی عضلانی، ضعف، پوكی استخوان.
سایر عوارض: پر مویی، نشانههای سندرم كوشینگ، سندرم قطع مصرف دارو (تهوع، خستگی، بیاشتهایی، تنگی نفس، كمی فشار خون، كمی قند خون، درد عضلانی، درد مفصل، تب، سرگیجه و ضعف) توقف رشد در كودكان. قطع ناگهانی مصرف دارو ممكن است كشنده باشد یا بیماریهای موجود را تشدید كند. كمكاری شدید غده فوق كلیوی ممكن است بعد از افزایش استرسها (عفونت، جراحی، ضربه) یا قطع ناگهانی دارو به دنبال مصرف طولانی مدت بروز كند.
تداخل دارویی بتامتازون (Betamethasone Systemic)
در صورت مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد، ممكن است اثرات داروهای ضد انعقاد خون كاهش یابد (به ندرت). PT و INR مانتیور شوند.
متابولیسم ایزونیازید و سالیسیلاتها ممكن است در صورت مصرف همزمان با این دارو افزایش یابد.
بتامتازون ممكن است موجب افزایش قند خون شود ، كه در این صورت، تنظیم مقدار مصرف انسولین یا داروهای خوراكی كاهنده قند خون در بیماران مبتلا به دیابت ضروری است.
مصرف همزمان با باربیتورات، فنی توئین و ریفامپین، ممكن است اثرات كورتیكواستروئیدی بتامتازون را به دلیل افزایش متابولیسم كبدی كاهش دهد.
مصرف همزمان با كلستیرامین و آنتی اسیدها، به دلیل جذب بتامتازون به این داروها و بنابراین كاهش مقدار جذب آن، اثر بتامتازون را كاهش میدهد.
بتامتازون ممكن است كمی پتاسیم خون ناشی از مصرف آمفوتریسین B و داروهای مدر را تشدید كند. كمی پتاسیم خون ممكن است خطر مسمومیت را در بیمارانی كه به طور همزمان گلیكوزیدهای دیژیتال مصرف میكنند، افزایش دهد.
مصرف همزمان بتامتازون با استروژنها ممكن است به دلیل افزایش غلظت ترانس كورین، موجب كاهش متابولیسم بتامتازون شود. در نتیجه، نیمه عمر این دارو به دلیل افزایش پیوند به پروتئین، طولانی میشود.
مصرف همزمان با داروهای ایجاد كننده زخم گوارشی ، مانند داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی، ممكن است احتمال بروز قرحه گوارشی را افزایش دهد.
مصرف بتامتازون (Betamethasone Systemic) در بارداری
FDA طبقه بندی: C.
مصرف بتامتازون (Betamethasone Systemic) در دوران شیردهی
اطلاعات كافی در دسترس نیست. خطرات و منافع آن سنجیده شود.
مقدار مصرف بتامتازون (Betamethasone Systemic)
برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
هشدارها در مورد بتامتازون (Betamethasone Systemic)
1 - بیشتر عوارض جانبی كورتیكواستروئیدها وابسته به دوز و مدت درمان است.
2- مصرف طولانی مدت باعث اختلالات فیزیولوژیك، مانند سركوب محور هیپوفیز ـ هیپوتالاموس ـ آدرنال، ظاهر شبه كوشینگ، ضعف عضلانی و استئوپروز میشود.
3- بعد از مصرف طولانی مدت، دوز را به آهستگی كاهش دهید. قطع ناگهانی دارو باعث برگشت علائم التهابی، خستگی، ضعف، آرترالژی، تب، سرگیجه، لتارژی، افسردگی، افت فشار وضعیتی، تنگی نفس، بیاشتهایی و افت قندخون میشود. بعد از مصرف طولانی مدت، قطع ناگهانی دارو میتواند كشنده باشد.
4- محلولهای استریل جهت تزریق را با بی حس كنندههای موضعی یا سایر داروهای حاوی پرزرواتیو مخلوط نكنید، چون باعث فلوكولاسیون (رسوب ) سوسپانسیون میشود.
نکات قابل توصیه در مورد بتامتازون (Betamethasone Systemic)
1- هیچگاه دارو را ناگهان قطع نكنید.
2- جهت كاهش عوارض گوارشی، دارو را با غذا یا شیر مصرف كنید.
3- در مورد علائم قطع مصرف مثل خستگی، ضعف، آرترالژی، افت فشار سیستمیك و تنگی نفس به بیمار هشدار دهید.
مصرف در كودكان: مصرف طولانی مدت بتامتازون در كودكان و نوجوانان ممكن است رشد و نمو آنها را به تأخیر بیندازد.
اَشکال دارویی بتامتازون (Betamethasone Systemic)
Tablet: 0.5 mg
Injection: 4 mg/ml (As Disodium Phosphate)
Injection,Suspension, Extended R elease: (Betamethasone acetate 3mg + Betamethasone(as disodium phosphate ) 3mg) /ml
نام تجاری دارو
ابوریحان تولید شده CREAM BETAMETHASONE 0.1% 15G CREAM
حكیم تولید شده CREAM BETAMETHASONE 0.1% 15G CREAM
حكیم تولید شده CREAM BETAMETHASONE-HAKIM® 0.1% 15G CREAM
دارو پخش - كارخانه تولید شده CREAM BETAMETHASONE 0.1% 15G CREAM
سبحان دارو تولید شده CREAM BETAMETHASONE 0.1% 15G CREAM
سبحان دارو تولید شده CREAM BETAMETHASONE-SOBHAN® 0.1% 15G CREAM
ایران ناژو تولید شده LOTION BETAMETHASONE 0.1% LOTION
پارس دارو تولید شده LOTION BETAMETHASONE (PARS DAROU) 0.1% 20ML LOTION
دارو پخش - كارخانه تولید شده LOTION BETAMETHASONE 0.1% LOTION
ابوریحان تولید شده TABLET BETAMETHASONE 0.5MG TAB
ایران هورمون تولید شده TABLET BETAMETHASONE 0.5MG TAB
عماد درمان پارس تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-EMAD® 0.1% 100G OINT
ابوریحان تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-AR® 1% OINT
بهوزان تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE 0.1% 15G OINT
بهوزان تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-BEHVAZAN® 1% OINT
پارس دارو تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE 0.1% 15G OINT
حكیم تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-HAKIM® 0.1% 15G OINT
خوارزمی تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE 0.1% 15G OINT
خوارزمی تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-KHARAZMI® 0.1% 15G OINT
دارو پخش - كارخانه تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE 0.1% 15G OINT
سبحان دارو تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE 0.1% 15G OINT
کیمیدارو تولید شده OINTMENT BETAMETHASONE-HAKIM® 0.1% 15G OINT
البرز دارو تولید شده AMPOULE ALPHA-BETAMETHASONE® 4MG/1ML AMP
البرز دارو تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE 4MG/1ML AMP
ایران هورمون تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE 4MG/1ML AMP
ایران هورمون تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE-IH® 4MG/1ML AMP
دارو پخش - كارخانه تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE 4MG/1ML AMP
رها تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE 4MG/1ML AMP
سینا دارو تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE 4MG/1ML AMP
کاسپین تامین تولید شده AMPOULE BETASON® 4MG/1ML AMP
ابوریحان تولید شده AMPOULE BETAMETHASONE (ABURAIHAN) 4MG/1ML AMP
اكسیر تولید شده INJECTION BETAMETHASONE-EXIR® 4MG/1ML AMP
رها تولید شده INJECTION BETAMETHASONE (RAHA) 4MG/1ML AMP
سینا دارو تولید شده INJECTION BETASONATE® 4MG/ML 1ML AMP
پارس دارو تولید شده Topical Cream BETAMETHASONE (PARSDAROU) 0.1% 15G CREAM
بهسا تولید شده Topical Ointment BETAMETHASONE-BEHSA® 0.1% 15G OINT
پارس دارو تولید شده Topical Ointment BETAMETHASONE (PARSDAROU) 0.1% 15G OINT
سبحان دارو تولید شده Topical Ointment BETAMETHASONE (SOBHAN) 0.1% 15G OINT
عماد درمان پارس تولید شده Topical Ointment BETAMETHASONE-EMAD® 0.1% 15G OINT
دارو پخش - كارخانه تولید شده Sterile Eye Drops BETAMETHASONE 0.1% 5ML OPH DROP
رها تولید شده Sterile Eye Drops BETAMETHASONE 0.1% 5ML OPH DROP
سینا دارو تولید شده Sterile Eye Drops BETAMETHASONE 0.1% 5ML OPH DROP
ایران ناژو تولید شده TOPICAL LOTION BETAMETHASONE-NAJO® 0.1% 20ML LOTION
سینا دارو تولید شده TOPICAL LOTION BETASONATE® 0.1% LOTION
سینا دارو تولید شده Sterile Ophthalmic Ointment BETASONATE® 0.1% OPH OINT
رها تولید شده Sterile Ophthalmic/ Otic/ Nasal Drop BETAMETHASONE (RAHA) 0.1% OPH DROP
سینا دارو تولید شده Sterile Ophthalmic/ Otic/ Nasal Drop BETASONATE® 0.1% OPH DROP
ابوریحان تولید شده Scored Tablet BETAMETHASONE (ABURAYHAN) 0.5MG TAB
ایران هورمون تولید شده Scored Tablet BETAMETHASONE (IH) TAB