فنتانیل-Fentanyl

موارد مصرف فنتانیل (Fentanyl)

فنتانيل يك ضد درد مخدر  است كه به عنوان داروي ضد درد هنگام عمل جراحي، القاي بيهوشي و حفظ آن  و پيشگيري يا تسكين درد بلافاصله بعد از عمل جراحي مصرف مي‌‌شود.

مکانیسم اثرفنتانیل (Fentanyl)

فنتانيل به‌عنوان يك آگونيست با گيرنده‌هاي شبه‌ترياك پيوند مي‌يابد و بر احساس درد تأثير مي گذارد و از اين طريق اثر ضد درد خود را براي دردهاي متوسط تا شديد اعمال مي‌كند. اثرات اين دارو در تضعيف CNS و دستگاه تنفس مانند مرفين است. اثر خواب آور اين دارو بسيار كم است و به ندرت موجب آزادسازي هيستامين مي‌شود.

موارد منع مصرف فنتانیل (Fentanyl)

---------------

عوارض جانبی فنتانیل (Fentanyl)

برادي كاردي، كاهش فشار خون و ضعف تنفسي طي و بعد از عمل جراحي از عوارض شايع و مهم فنتانيل هستند.

تداخل دارویی فنتانیل (Fentanyl)

مصرف همزمان با ساير داروهاي مضعف CNS (داروهاي ضد درد مخدر، بيهوش‌كننده عمومي، ضد هيستامين، فنوتيازينها، باربيتوراتها، بنزوديازپين ها و داروهاي خواب‌آور - تسكين‌بخش، ضد افسردگي سه حلقه‌اي، فرآورده‌هاي حاوي الكل و داروهاي شل‌كننده عضلاني) اثرات مضعف CNS و دستگاه تنفس، تسكين بخش و كاهنده فشارخون فنتانيل را تشديد مي‌كند.
مصرف همزمان با سايمتيدين ممكن است اثر مضعف CNS و دستگاه تنفسي را افزايش دهد و موجب اغتشاش شعور، از دست رفتن حس جهت‌يابي يا حملات تشنجي شود. بنابراين، در اين موارد مقدار فنتانيل بايد تا يك سوم تا يك چهارم مقدار معمول كاهش يابد. مصرف همزمان فنتانيل با داروهاي ديگري كه به طور گسترده در كبد متابوليزه مي‌شوند (ريفامپين، فني‌توئين، ديگوكسين) ممكن است موجب تجمع دارو و تشديد اثرات آن شود.
مصرف همزمان با داروهاي ضد كولينرژيك ممكن است موجب انسداد فلجي روده شود.
در صورت بروز وابستگي جسمي بيمار به فنتانيل، مصرف يك آنتاگونيست مخدر ممكن است موجب بروز نشانه‌هاي سندرم حاد قطع مصرف دارو شود.
مصرف همزمان با داروهاي بيهوش كننده عمومي ممكن است موجب كاهش شديد فعاليت دستگاه قلبي- عروقي شود.
مصرف همزمان مقادير زياد فنتانيل با ديازپام ممکن است موجب کاهش فعاليت دستگاه قلبي- عروقي شود.
مصرف فنتانيل به‌عنوان داروي كمكي در بيهوشي، مانند بيهوشي نخاعي و بعضي از بيهوشي هاي اطراف سخت‌شامه‌اي، ممكن است با مسدود كردن اعصاب بين دنده‌اي، موجب اختلال تنفسي شود.
مصرف همزمان فنتانيل با دروپريدول ممكن است موجب بروز كمي فشار خون و كاهش فشار شريان ريوي شود.

مصرف فنتانیل (Fentanyl) در بارداری

دوران بارداري به راحتي از جفت عبور مي‌كند؛ شيرخواران نارس نسبت به اثرات مضعف CNS فنتانيل حساس تر هستند. در بررسی رو حیوانات باعث بدشکلی در اندام ها نشده است. برای اطلاعات بیشتر به آدرس زیر مراجعه کنید.

http://www.drugs.com/pregnancy/fentanyl.html

 مصرف فنتانیل (Fentanyl) در دوران شیردهی

فنتانيل در شير ترشح مي‌شود. مصرف اين دارو در مادران شيرده، بايد با احتياط همراه باشد. این دارو در کودک شیرخوار باعث شلی و یا دپرشن تنفسی شود.

مقدار مصرف فنتانیل (Fentanyl)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد فنتانیل (Fentanyl)

1. در صورت وجود عيب كار كبد، بيماري ريوي و نقص سيستم تنفسي و در بيماران سالخورده يا بسيار جوان بايد با احتياط فراوان تجويز شود.
2. داروهاي ضد درد مخدر باعث تشديد ضعف تنفسي مي شوند.
3. هنگام تجويز دارو بايد امكانات لازم براي كنترل علائم مسموميت  احتمالي با دارو از جمله آنتاگونيست‌هاي مواد مخدر در دسترس باشد.
4. تزريق وريدي دارو بهتر است به صورت آهسته و طي حداقل 2-1 دقيقه صورت گيرد.
5. اگرچه مصرف همزمان بنزودياپين‌ها ممكن است باعث بهبود بيهوشي گردد، احتمال افزايش ضعف تنفسي و يا كاهش فشار خون بايد در نظر گرفته شود.
6. مصرف متناوب دارو ممكن است باعث ايجاد تحمل به اثرات دارو وابستگي واعتياد شود.<br><br>

نکات قابل توصیه در مورد فنتانیل (Fentanyl)

1- تا 24 ساعت پس از مصرف اين دارو، در صورت بروز سرگيجه ، خواب‌آلودگي ،‌منگي يا تاري ديد بايد احتياط نمود.
2. تا 24 ساعت پس از مصرف اين دارو، از مصرف ساير فراورده‌هاي حاوي الكل با داروهاي مضعف CNS بايد خودداري نمود. مگر اينكه اختصاصاً توسط پزشك تجويز شود.

اَشکال دارویی فنتانیل (Fentanyl)

آمپول ، پچ پوستی ، محلول.

نام تجاری دارو

 Abstral, Actiq, Duragesic, Duragesic-100, Duragesic-12, Duragesic-25, Duragesic-50, Duragesic-75, Fentora, Ionsys, Lazanda, Onsolis, Sublimaze, Subsys, Sublimaze