کیست تخمدان تازه های درمان
کیست های تخمدانی ، کیسه های پر از مایع در داخل و یا روی سطح یک تخمدان هستند. خانم ها دارای دو تخمدان هستند که هر کدام به اندازه یک بادام است که در طرفین رحم واقع شده اند.تخمک ها در تخمدان ها بوجود آمده و در حین یک سیکل ماهیانه در سالهای تولید مثل خانم ها ، بالغ می شوند
بسیاری از خانم ها ، در زمانی از زندگیشان کیست های تخمدانی دارند.بیشتر کیست های تخمدانی ایجاد ناراحتی برای خانم ها نمی کنند و یا مختصری ناراحتی ایجاد می کنند و اکثرا بی ضرر هستند.
اکثریت این کیست ها بدون درمان ، در عرض چند ماه نا پدید می شوند .گرچه ، کیست های تخمدانی بخصوص آنهایی که پاره شده اند ، گاهی اوقات تولید نشانه های جدی می کنند . بهترین راه برای سالم نگهداشتن شما ، دانستن نشانه های خطر در مورد کیست تخمدان و اینکه معاینه لگنی منظم داشته باشد .
علائم بیماری
بیشتر کیست ها ، هیچ نشانه ای ایجاد نمی کنند و خود به خود یرطرف می شوند . یک کیست تخمدانی بزرگ می تواند سبب درد شکمی شود . اگر کیست روی مثانه فشار وارد بیاورد ، ممکن است احساس تکرر ادرار به فرد دست بدهد.
نشانه های کیست تخمدانی اگر موجود باشند عبارتند از:
احساس سیری زود رس و نفخ شکم
موهای زائد و پر موئی
نامنظمی در سیکل های قاعدگی
درد لگنی – یک درد مداوم و یا متناوب مبهم که ممکن است به قسمت تحتانی پشت شما و ران های شما تیر بکشد
درد لگنی حین رابطه جنسی
درد حین اجابت مزاج و یا فشار روی روده ها
احساس پری و سنگینی در زیر دل
احساس تکرر ادرار ویا تخلیه نا کامل ادرار بر اثر فشار روی مثانه
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
اگر شما این علائم را دارید سریعا به پزشک مراجعه کنید:
درد لگنی یا شکمی شدید و ناگهانی
درد همراه با تب یا تهوع
علائم شوک شامل پوست رنگ پریده و سرد ، تنفس سریع و تعریق و یا ضعف
این علائم نشان دهنده یک حالت اورژانس است و این معنی را می دهند که شما هر چه سریع تر بایستی به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه کنید ..
علل بیماری
بیشتر کیست های تخمدانی در طول کارکرد نرمال چرخه قاعدگی شما درست میشوند . نام آنها کیست های فونکسیونل functional است . سایر انواع کیست های تخمدان شیوع کمتری دارند .
کیست های فونکسیونل – حول و حوش نیمه سیکل قاعدگی ، از فولیکول تخمک آزاد می شود و سفر خود را به لوله فالوپ در جستجوی اسپرم و باروری آغاز می کند . یک کیست فولیکولر وقتی تشکیل می شود که فولیکول نتواند پاره شود و در نتیجه تخمک آزاد نمی شود و رشدی در جای آن ایجاد شده و تبدیل به کیست می شود .
کیست کورپوس لوتئوم – وقتی که تخمک از فولیکول آزاد می شود، بقایای فولیکول پاره شده تولید مقادیر زیادی هورمون های استروژن و پروژسترون در تدارک برای باروری می کند .این فولیکول تغییر یافته حالا اسمش کورپوس لوتئوم است . گاهی اوقات سوراخ خروج تخمک مسدود می شود و در نتیجه مایع داخل فولیکول جمع شده و تبدیل به کیست می شود . داروی باروری کلومیفن ( کلومید ، سروفن ) وقتی که برای تخمک گذاری استفاده می شود خطر ایجاد کیست کورپوس لوتئوم پس از تخمک گذاری را افزایش می دهد.
این کیست ها نه جلوگیری از بارداری می کنند و نه تهدیدی برای آن هستند . کیست های فونکسیونل معمولا بی ضرر هستند و ندرتا ممکن است که تولید درد کنند و اغلب خود به خودی در عرض 2 تا 3 سیکل قاعدگی بعدی از بین می روند.
سایر کیست ها – بعضی از انواع کیست در رابطه با عملکرد نرمال سیکل قاعدکی نیستند . این کیست ها عبارتند از:
کیست درموئید – ممکن است حاوی بافت هایی مثل مو ، پوست ویا دندان باشند . چون از بافت هایی منشا می گیرند که تخمک انسانی را درست می کنند . آنها ندرتا تبدیل به سرطان می شوند.
سیست آدنوما – این کیست ها از بافت تخمدانی منشا می گیرند و ممکن است که با مایع آبکی و یا مواد موکوسی پر شده باشند .
آندومتریوما – این کیست ها بر اثر بیماری آندو متریوز رخ می دهند. بیماری که در آن سلول های لایه داخلی رحم ( اندومتر ) به طرف خارج رحم رشد می کنند. بعضی از این بافتها ممکن است که به تخمدان بچسبندو بر اثر رشد آنها کیست آندومتریوما تشکیل شود.
کیست های درموئید و آندومتریوما می توانند بزرگ شوند بطوریکه محل تخمدان را در لگن تغییر دهندو این منجر به افزایش احتمال پیچ خوردن آن و درد زیر دل شوند.
عوارض بیماری
بعضی خانم ها فرم های کمتر شایعی از کیست را دارند که هیچ علامتی ندارد و فقط دکتر آنرا حین معاینه لگنی کشف می کند . کیست های تخمدانی که پس از یائسگی ایجاد می شوند ، ممکن است سرطانی باشند ، (cancerous ) بنابر این اهمیت معاینه لگنی منظم توسط پزشک را متوجه میشویم
پیچ خوردگی تخمدان ovarian torsion - در بعضی موارد کیست های بزرگ رخ میدهد و با درد ovarian rapture - پارگی کیست ممکن است با درد شدید و خونریزی داخلی همراه باشد
تست ها و روش های تشخیصی
کیست تخمدان شما ممکن است حین معاینه لگنی یافت شود . اگر پزشک به وجود کیست مشکوک باشد ، اغلب تست هایی را برای تعیین دقیق وجود آن و نوع آن درخواست می کند.
عموما پزشک به سایز کیست و محتوای داخلی آن ( جامد یا مایع یا مخلوط ) به منظور درمان کیست توجه می کند . کیست های پر از مایع معمولا سرطانی نیستند . ولی کیست های پر شده از مواد جامد و یا مخلوط جامد و مایع احتیاج به آزمایشات بعدی برای تعیین وجود سرطانی بودن کیست دارند.
برای تعیین نوع کیست ، پزشک شما این روش های تشخیصی را پیشنهاد می کند:
تست حاملگی – یک تست حاملگی مثبت ممکن است نشان دهنده این باشد که کیست شما از نوع کورپوس لوتئوم است .
سونوگرافی لگنی – در این روش بی درد ، یک دستگاه تولید کننده امواج صوتی امواجی را به داخل بافت می فرستد و سپس تصاویر حاصله توسط پزشک سونوگرافیست از لحاظ وجود کیست ، سایز آن و محتوای داخلی آن بررسی می شوند .
لاپاراسکوپی – دراین روش پزشک تحت بیهوشی عمومی یا کمری ، یک لوله باریک دور بین دار را به داخل شکم بیمار فرستاده و تخمدان ها و رحم را مستقیما مشاهده می کند و حتی می تواند کیست را با کمک لاپاراسکوپ بردارد .
تست خونی شش CA125 -پروتئین موجود در سلول های سرطانی است که اغلب در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان بالا می رود .اگر شما کیست تخمدانی پس از یائسگی ویا کیستی دارید که محتوای آن قسمتی جامد است ، چون شانس سرطانی بودن کیست در این موارد بیشتر است ، پزشک برای شما این تست را درخواست می کند .
روش های درمانی
درمان بسته به سن شما ، نوع کیست و سایز آن و وجود علائمی مثل درد و غیره در شما دارد . پزشک ممکن است به شما این پیشنهادات را بدهد :
صبر و انتظار – در بسیاری از موارد به شما توصیه میشود 2 تا 3ماه صبر کنید و سپس مجددا معاینه و سونوگرافی شوید . بسیاری از کیست ها خود به خود در عرض این مدت از بین می روند. .
البته این بسته به نوع کیست هم دارد. در مورد کیست های بزرگ تر از 8 سانتی متر و جامد و مشکوک به سرطان ، پزشک به هیچ وجه توصیه به صبر نمی کند .
قرص جلوگیری از بارداری خوراکی – پزشک ممکن است به شما این قرص ها را به منظور کاهش احتمال تشکیل کیست های جدید تخمدانی در حین سیکل های قاعدگی بعدی به شما بدهد . البته باز این بسته به عواملی مثل سایز و نوع کیست و سن شما دارد. در ضمن شما نبایستی موارد ممنوعیت مصرف قرص را داشته باشید .
جراحی – اگر کیست شما بزرگ باشد ( سایز کیست بالای 8 سانتی متر ) پزشک ممکن است به شما جراحی توصیه کند . در مورد کیستهای مشکوک به بدخیمی و کیست های پا برجا پس از درمان و کیست های تولید کننده علائم مثل درد ویا پرموئی شدید نیز عموما جراحی توصیه می شود.
بعضی کیست ها بدون در آوردن کامل تخمدان ، با عمل جراحی بنام اافرکتومی خارج می شوند . در بعضی موارد کیست های خیلی بزرگ ، پزشک برداشتن کامل تخمدان را پیشنهاد می کند.
اگرکیست سرطانی باشد ، پزشک معمولا برداشت کامل رحم و تخمدان ها یا هیسترکتومی را پیشنهاد می کند . همچنین به احتمال زیاد پزشک برداشت کیست با عمل جراحی را در مورد کیست های تخمدان پس از یائسگی توصیه می کند .
جلوگیری
اگر چه هیچ راه قطعی برای جلوگیری از رشد کیست های تخمدانی وجود ندارد ، اما معاینات منظم لگنی توسط پزشک و نیز آگاه بودن شما به علائم کیست تخمدان کمک زیادی به تشخیص هر چه سریعتر آن می کند . شما بایستی که متوجه تغییرات در سیکل قاعدگی خود که بیشتر از 3 بار رخ داده ، باشید و سپس آنرا با پزشک خود در میان بگذارید.
آیا ارتباطی بین کیست های تخمدان و نازائی وجود دارد ؟
بعضی از انواع کیست تخمدان ، می توانند با کاهش باروری فرد در ارتباط باشند . شامل : آندومتریوما و کیست های تخمدانی ناشی از بیماری تخمدان پلی کیستیک ( pco ) در بیماری تخمدان پلی کیستیک کیست های متعدد و کوچک تخمدانی و پریود های نامنظم ، چاقی و پر موئی و افزایش سطح بعضی هورمون ها وجود دارد که می تواند منجر به نازائی در خانم شود .