معماری باروک را سبک کاتولیک نیز می نامند ، زیرا این سبک برای نشان دادن شکوه کلیسای کاتولیک روم به کار برده می شود. از این رو ، بخش عظیمی از بنا های سبک معماری باروک را کلیسا های جامع تشکیل می دهند.
به همان اندازه که قسمت خارجی کلیسا های سبک معماری باروک بسیار با شکوه اند داخل آن ها نیز همان گونه است. در حالی که کلیساهای پروتستان ساده و بدون زینت و تزئینات بودند.
در اصطلاح باروک در اصل به مرواریدی گفته می شود که دارای طرح های بیضوی است.در سبک معماری باروک حسی از اسراف و زیاده روی در تزئین وجود دارد.
معماری باروک یک ادای احترام و واکنش در برابر معماری رنسانس بود. این معماری عناصر اساسی خود را از دوره رنسانس ، از جمله ستون ها و گنبد ها ، وام گرفته است.
معماران باروک توجه زیادی به نمای سازه نشان می دهند. نما های ساخته شده در سبک معماری باروک دارای ستون های جفت شده ، اندازه های مختلف دهانه ها و تعداد زیادی مجسمه تزئینی است. معماران باروک هرگز به دنبال سادگی نبودند ، بلکه به جای آن دنبال بیان هنری بودند.
این سبک از معماری به سه دوره تقسیم می شود که عبارتند از :
- دوره ابتدایی
- دوره اوج
- و دوره ی پایانی
در ادامه این سه دوره را به صورت کامل بررسی می کنیم.
دوره ی ابتدایی سبک باروک
دوره ابتدایی (۱۵۲۵ – ۱۶۲۵) با ظهور معماری مذهبی روم که توسط کلیسای کاتولیک برای مقابله با جذابیت اصلاحات پروتستان آغاز شد.
این سبک کم و بیش جنبه تبلیغی برای جذب افراد بیشتر به آیین کاتولیک بود ، ماموریت این بود که مردم با نگاه به معماری ساختمان ها هیجان زده شوند.
دوره اوج سبک معماری باروک
معماری باروک اوج خود را از (۱۶۷۵ – ۱۶۲۵) مشاهده کرد. جیان لورنزو برنینی و فرانچسکو بورومینی دو نفر از تأثیرگذارترین معماران در این دوران بودند.
برنینی ، که یک اعجوبه معماری بود ، به عنوان معمار ارشد برای پاپ دراوربان هشتم نامگذاری شد ؛ او بعدها به شاخص ترین چهره سبک باروک تبدیل شد. بورومینی نیز به تنهایی ، کلیسای San Carlo alle Quattro Fontane ، Oratorio dei Filippini و Sant’lvo alla Sapienza را طراحی کرد. اگرچه بورومینی و برنینی بزرگترین رقیب یکدیگر بودند ، اما هر دو یک بار برای تکمیل و تزئین کاخ باربرینی کارلو مادرنو (۱۶۲۹ – ۱۶۲۶) با هم همکاری کردند.
در این دوره ، سبک باروک به تدریج به فراتر از رم گسترش یافت. در ونیز ، نمونه های برجسته مانند کلیسا سنت ماریا دلا سلوته و در فرانسه ، بنای سوربن ( دانشگاه تاریخی ) ساخته شد.
اواخره معماری باروک
در اواخر دوره باروک (۱۶۷۵ – ۱۷۵۰) ، این سبک در کل اروپا و مستعمرات پرتغال و اسپانیا شکوفا شده بود. البته هر کشور با امضای خود معماری سبک را باروک را توسعه داده بود.
- در فرانسه ، سبک باروک نسبتاً کلاسیک بود. به عنوان مثال ، تالار آینه ها و کلیسای کاخ ورسای
- در انگلستان ، شخصیت مهم سبک معماری باروک کریستوفر رن بود ، که بازسازی کلیسای جامع سنت پائول با الهام از مدل کلیسای سنت پیتر را انجام داد.
- در اتریش ، معمار برجسته فیشر فون ارلاخ بود که بزرگ ترین کلیسای وین ، کارلسکیرچه را ساخت تا جلال امپراطورهای اتریش را نشان دهد.
- اروپای مرکزی شاهد ساخت بسیاری از بناهای فوق العاده باروک متاخر بود. برخی از آنها عناصری را از ورسای و باروک ایتالیایی گرفتند تا جلوه های جدید پرشوری را ایجاد کنند.
- در آلمان بالتازار نویمان معمار برجسته باروک بود. محل اقامت او در ووزبورگ به خاطر راه پله هایش مشهور بود و به یک شاهکار برجسته باروک تبدیل شد.
- اما پایتخت باروک اواخر پراگ و وین بود ، جایی که ساختمان کریستوف دینتزنهافر دارای ، منحنی های پیچیده و فرم های بیضوی بود.
- اما در ایتالیا ، شاخص ترین شخصیت کارلو مادرنو است که نمای وی برای کلیسای باستانی سانتا سوزانا از اولین نما های باروک بود که مانیریسم ( سبکی که بعد از رنسانس بر اروپا مسلط بود) را رد کرد. به همین دلیل بسیاری او را یکی از پدران معماری باروک می دانستند.
بخشی از دلیل موفقیت معماری سبک باروک کارلو فونتانا بود. این معمار ایتالیایی دانش آموزان را در سراسر اروپا تعلیم داد و به طور قابل توجهی به گسترش معماری باروک در سراسر قاره کمک کرد. از جمله کارهای برجسته وی در ایتالیا کلیسای سن مارچلو ال کورسو است.