تغییرات عجیب در اجابت مزاج، دفع خون و یبوست مزمن که باهیچ روشی برطرف نشده است، ممکن است ناشی از مشکلی به نام تنگی مقعد باشند. اما منظور از تنگی مقعد چیست؟ در این صفحه به بررسی این مشکل علت ها؛ علائم و روشهای درمان آن می پردازیم:
تنگی مقعد چیست؟
برخلاف تصور عموم، منظور از تنگی مقعد، تنگ بودن دریچه مقعد نیست! بلکه در این شرایط کانال مقعد یا همان راست روده تنگ و باریک شده است. این مسئله می تواند عبور مدفوع از کانال مقعد را دشوار کند که در نتیجه ی آن عوارض مختلفی برای فرد ایجاد میشود.
تشکیل بافت اسکار یا زائده اضافه در کانال مقعد می تواند منجر به تنگی کانال گردد. از آنجایی که بافت های اسکار برخلاف بافت های ماهیچه ی کانال مقعد نرم و انعطاف پذیر نیستند، باعث تنگی کانال مقعد میشوند.
علائم و نشانه ها
علائم و نشانه های این وضعیت ممکن است در افراد مختلف با شدت های متفاوتی ظاهر شود. برخی از مهمترین علائم این بیماری عبارتند از :
یبوست
نفخ
تغییر در اجابت مزاج و باریک شدن مدفوع یا گلوله گلوله شدن آن
درد هنگام دفع مدفوع
خونریزی یا مشاهده خون در مدفوع
این علائم ممکن است ناشی از بیماریها و اختلالات مختلفی باشد و تعیین دقیق علت نیازمند بررسی های دقیق پزشکی است.
ارتباط با پزشک در واتساپ
بیماران می توانند جهت مشاوره رایگان و پرسش سوالات به این شماره در واتساپ پیام دهند.
۰۹۱۹۸۷۷۰۲۸۴
علت تنگی مقعد
علت این موضوع می تواند وراثتی یا اکتسابی باشد. یعن عده ای از نوزادان با این مشکل متولد میشوند و عده ای دیگر در طول زندگی و در اثر عوارض بیماریهای مختلف دچار تنگی مقعد میشوند. مهمترین علت های اکتسابی این مشکل عبارتند از :
بیماری بواسیر یا هموروئید
بیماری شقاق یا فیشر
بیماری های مقاربتی مثل HIV
بیماری التهابی روده (IBD)
عفونت های مقعد
عوارض جراحی فیستول به روش سنتی
عوارض جراحی هموروئید به روش سنتی
یبوست یا فشار هنگام حرکات روده
زیاده روی در مصرف ملین ها
مصرف داروی میگرن (ارگوتامین ها)
حداقل 10% از موارد تنگی مقعدی به علت بی توجهی به درمان بواسیر ایجاد شده است.
بیشتر بخوانید : بواسیر چیست؟علت، علائم و تشخیص هموروئید مقعد
علت تنگی مقعد در نوزادان
اغلب نوزادان در اثر مشکلات وراثتی دچار تنگی مقعد میشوند. علت این مشکل در نوزادان معمولاً یکی از دلایل زیر است:
تشکیل غشای مقعدی و ایجاد یک حلقه فیبری ضخیم در کانال مقعد یا رکتوم. این وضعیت علائم چندانی را ایجاد نمی کند و معمولاً در طی معاینات دوره ای تشخیص داده میشود. با این حال ممکن است باعث یبوست، گریه مداوم نوزاد ، تغییر در اجابت مزاج و یا اتساع شکم گردد.
مشکل تنگی مقعد در نوزادان ممکن است با بیماری کولیت نیز در ارتباط باشد. بیماری کولیت موجب تضعیف سیستم عصبی در بخشی از روده میشود که در نتیجه ی آن تنگی مقعد به وجود می آید. یبوست مزمن، دفع خون، کم‌خونی و عفونت ادراری از علائم این وضعیت محسوب میشوند.
برای درمان تنگی مقعد باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه هریک از این علائم می توانید با پزشک عمومی یا خانوادگی خود مشورت کنید. اگر پزشک تشخیص تنگی مقعد یا هر مشکل دیگری را بدهد شما را به پزشک متخصص ارجاع می دهد.
برای درمان تنگی مقعد یا مشکلات مشابه می توانید به پزشک متخصص جراح مراجعه کنید. تشخیص این وضعیت با معاینه انگشتی امکان پذیر است. در صورت لزوم و جهت تشخیص علت این وضعیت ممکن است پزشک، یکی از روشهای تشخیصی زیر را نیز توصیه می کند:
ام آر آی
کولونوسکوپی
سیگموئیدسکوپی
درمان تنگی مقعد
درمان تنگی مقعد بستگی به عامل به وجود آورنده آن، وضعیت بیمار و .. دارد. در مراحل اولیه ممکن است به بیمار توصیه شود، رژیم غذایی خود را کنترل کرده و فیبر بیشتری به آن بیفزایند. مصرف فیبر می تواند یبوست را کنترل و درمان نماید.
اما اگر وضعیت و علائم بیمار همچنان ادامه داشته باشد.گزینه های جراحی بسته به وضعیت بیمار توصیه میشوند.
اگر تنگی مقعد در اثر عوارض بیماریهای نشیمنگاهی مثل بواسیر، شقاق یا عوارض جراحی فیستول ایجاد شده باشد، نیاز به جراحی به روش سنتی یا با لیزر است. لیزر می تواند خطرات و عوارض جراحی را به حداقل کاهش دهد.
دیلاتاسیون یا گشاد کردن مقعد با انگشت از دیگر گزینه هایی است که پزشکان به ندرت برای درمان این بیماری توصیه می کنند.
ادامه مطلب تنگی مقعد را در کلینیک عابدیان مطالعه کنید.