بیماری لخته شدن (ترومبوز) وریدهای عمقی پا (به‌اختصار DVT) به دنبال بی‌حرکتی طولانی‌مدت یا برخی بیماری‌های خاص در فرد ایجاد گردیده و ممکن است خطرات قابل‌توجهی را برای وی به همراه داشته باشد؛ برای مثال، این لخته‌ها ممکن است از محل خود جدا شده و از طریق جریان خون به سمت ریه‌ها برده شده و منجر به آمبولی ریه شوند که ممکن است کشنده باشد. در این مقاله به این پرسش پاسخ می‌دهیم که آیا درمان قطعی لخته خون در پا وجود دارد و چه‌کارهایی می‌توانیم برای درمان قطعی DVT انجام دهیم.
یکی از نکاتی که پیش از شروع به درمان DVT باید به آن توجه کنیم، وسعت لخته و عوامل زمینه‌ای ایجادکننده آن است. برای مثال، گاهی اوقات دی وی تی هیچ‌گونه علایم ریوی برای فرد ایجاد نمی‌کند و تنها به‌صورت تورم یک‌طرفه پا تظاهر پیدا می‌کند. گاهی نیز ممکن است درگیری شدید و هم‌زمان اندام (به طور عمده اندام تحتانی) و ریه‌ها را داشته باشیم که به آن ترومبوآمبولی وریدی گفته می‌شود.
همچنین روش درمانی مناسب نیز تا حد زیادی بستگی به عوامل زمینه‌ای ایجادکننده این عارضه در فرد و شرایط سلامت عمومی وی دارد؛ بنابراین پیش از شروع درمان، باید خطر بروز عوارض درمان تخمین زده شده و مناسب‌ترین روش از سوی پزشک برگزیده شود. به یاد داشته باشید که کلید درمان بیماری دیویتی عمل به دستورالعمل‌های پزشک و داشتن صبر و حوصله است.
برای درمان لخته خون در پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟
درمان DVT در اکثر موارد درمانی اورژانس است؛ بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم لخته خون در پا مانند ورم یک‌طرفه اندام، درد و قرمزی ناگهانی و یا علائم آمبولی ریه مانند تنگی نفس، درد سینه و یا سرفه ناگهانی همراه خلط خونی باید به‌سرعت به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
ممکن است درمان DVT با دارو امکان‌پذیر باشد و یا برای درمان قطعی لخته خون در پا احتیاج به انجام اقدامات پیشرفته‌ای مانند ترومبولیز داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری لخته‌ی خون در رگ‌های عمقی مقاله “dvt چیست؟” را مطالعه فرمایید.
درمان دی وی تی چیست؟ برای درمان لخته خون چه باید کرد؟
گزینه‌های متعددی برای درمان دی وی تی پا وجود دارد که بسته به شرایط بیمار ممکن است از یک یا تمامی این روش‌ها استفاده شود. این گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
درمان قطعی لخته خون در پا با داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده خون
بیشترین داروهایی که در درمان لخته خون وریدی به کار برده می‌شوند، داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌های خون هستند. این داروها لخته‌های از قبل موجود را از بین نمی‌برند، بلکه از بزرگ‌تر شدن آن‌ها و یا تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری می‌کنند. این داروها به‌صورت خوراکی یا تزریقی (تزریق داخل وریدی یا زیرپوستی) تجویز می‌شوند.
داروهای تزریقی ضدانعقاد در دسترس عبارت‌اند از: هپارین، انوکساپارین. در نقطه مقابل این داروها، داروهایی چون وارفارین و دابیگاتران قرار دارند که به‌صورت خوراکی تجویز می‌شوند. گاهی اوقات در ابتدای درمان از داروهای تزریقی استفاده می‌شود و پس از چند روز این داروها با داروهای خوراکی جایگزین می‌گردند.
به‌عنوان‌مثال معمولاً در ابتدا درمان با هپارین تزریقی، انوکساپارین یا فونداپارینوکس (هپارین‌‌های با وزن مولکولی پایین) شروع می‌شود و سپس وارفارین خوراکی به آن اضافه می‌گردد. وارفارین برای نشان‌دادن اثرات ضد انعقادی خود نیاز به چند روز زمان دارد و پس از شروع نیز باید به‌صورت دوره‌ای آزمایش انعقادی INR برای بررسی میزان تأثیر و دوز مناسب آن صورت گیرد.
مصرف وارفارین در دوران بارداری ممنوعیت دارد و خوردن غذاهای حاوی ویتامین کا ممکن است با عملکرد این دارو تداخل ایجاد کند. تداخلات دارویی وارفارین از جمله دلایلی است که ضرورت چک کردن مرتب آزمایش‌های انعقادی را توجیه می‌کند.
درمان قطعی لخته خون در پا با جوراب‌های واریس
سابقاً مرسوم بود که به مدت دو سال جوراب واریس طبی برای بیماران مبتلا به دی وی تی توصیه می‌شد. ولی امروزه اعتقاد بر این است که جوراب طبی کلاس دو واریس فقط در بیماران با تورم واضح، مفید خواهد بود.
بهترین زمان شروع استفاده از این جوراب‌ها در هفته دوم پس از تشخیص لخته شدن خون در پاهاست. این روش همچنین در درمان ترومبوفلبیت یا لخته خون در عروق سطحی و واریس وریدهای پا نیز کاربرد دارد.
منبع: درمان قطعی لخته خون در پا یا DVT چیست؟ در وبسایت دکتر مهرداد اقدسی